Cuộc cách mạng công nghệ với sự bùng nổ của robot hình người và trí tuệ nhân tạo đang dần thay đổi sâu sắc cách thức làm việc của con người trên toàn cầu. Theo các chuyên gia trong ngành công nghệ, 75 triệu công nhân có thể bị thay thế bởi robot trong thập niên tới, phản ánh một sự dịch chuyển lớn trong cơ cấu lao động và đặt ra nhiều thách thức xã hội nghiêm trọng.
Điều này không phải viễn cảnh xa vời khi nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu như Tesla đã công khai đặt cược vào thị trường robot hình người. Elon Musk, CEO Tesla, từng tuyên bố rằng tới 80% giá trị tương lai của Tesla sẽ đến từ dòng robot Optimus đầy tham vọng. Dù phải đối mặt với khó khăn kỹ thuật và thách thức trong sản xuất đại trà, Tesla vẫn không ngừng đầu tư phát triển robot để dần thay thế sức lao động con người trong nhiều ngành nghề, từ sản xuất cho đến dịch vụ.
Bên cạnh Tesla, nhiều startup và công ty tại Mỹ, Trung Quốc và châu Âu cũng đang đẩy mạnh nghiên cứu và thương mại hóa robot công nghiệp cũng như robot phục vụ đa dạng nhu cầu. Đặc biệt, Trung Quốc đã ghi nhận mức tăng doanh số robot công nghiệp gấp đôi trong vòng 7 năm qua, cho thấy sức ép cạnh tranh lớn trên thị trường toàn cầu. Dòng robot mới không chỉ có khả năng thực hiện các công việc nặng nhọc, đơn điệu mà còn có thể bắt chước các hành động phức tạp của con người với tốc độ siêu nhanh, hứa hẹn nâng cao hiệu suất lao động hơn nữa.
Tuy nhiên, cuộc chuyển đổi này cũng tạo ra những nỗi lo không nhỏ cho lực lượng lao động hiện tại. Sự thay thế của robot có thể dẫn đến mất việc làm hàng loạt, đặc biệt là với những công nhân làm các công việc sản xuất, lắp ráp, và dịch vụ đơn giản. Những người lao động cần nhanh chóng thích nghi, nâng cao kỹ năng và chuyển đổi sang các ngành nghề khác mà robot khó có thể thay thế như sáng tạo, quản lý, hoặc các công việc đòi hỏi kỹ năng xã hội cao.
Chính phủ và doanh nghiệp cũng cần xây dựng chiến lược phù hợp để quản lý quá trình chuyển đổi, bao gồm đầu tư đào tạo nghề, hỗ trợ tái đào tạo và tạo lập các chính sách an sinh xã hội nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến cuộc sống người lao động. Công nghệ robot dù hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đặt ra bài toán cân bằng giữa phát triển kỹ thuật và bảo vệ quyền lợi con người cho xã hội trong thập niên tới.
