Trong những năm gần đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã dần trở thành một phần quan trọng trong ngành công nghiệp điện ảnh toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Câu chuyện phim “Chốt đơn” mới đây trở thành tâm điểm thu hút sự chú ý nhờ việc áp dụng AI để xử lý hậu kỳ, thay thế diễn viên chính Nguyễn Thúc Thùy Tiên nhằm vượt qua khó khăn về nhân sự. Đây được xem là phép thử táo bạo và bước đột phá trong sản xuất phim, đánh dấu sự len lỏi mạnh mẽ của công nghệ AI trong lĩnh vực nghệ thuật thứ bảy tại Việt Nam.
Việc sử dụng AI không chỉ giúp giảm thiểu chi phí, tiết kiệm thời gian sản xuất mà còn mang đến khả năng sáng tạo không giới hạn. AI hỗ trợ tái tạo hình ảnh diễn viên, thiết kế cảnh quay phức tạp, mô phỏng không gian rộng lớn mà trước đây kỹ thuật truyền thống khó thực hiện được. Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và điện ảnh góp phần nâng cao chất lượng, mở rộng khả năng cạnh tranh của phim Việt trên thị trường quốc tế ngày càng khốc liệt.
Tuy nhiên, việc lạm dụng AI cũng đặt ra nhiều câu hỏi về quyền nhân thân, bản quyền hình ảnh và đạo đức trong sáng tạo nghệ thuật. Những nguy cơ về việc mất dần bản sắc văn hóa khi phim chỉ chạy theo kỹ thuật và thiếu chiều sâu nội dung được các chuyên gia cảnh báo. Ngoài ra, câu chuyện sử dụng diễn viên ảo trong “Chốt đơn” cũng mở ra thảo luận cần thiết về khung pháp lý cho công nghệ mới này nhằm bảo vệ quyền lợi của các nghệ sĩ và nhà sản xuất.
Ở tầm quốc tế, các hãng như Disney cũng từng cân nhắc nhưng sau đó hủy bỏ kế hoạch dùng AI deepfake do lo ngại rủi ro pháp lý và quyền sở hữu hình ảnh. Điều này phản ánh sự nhạy cảm và phức tạp khi AI can thiệp sâu vào nghệ thuật biểu diễn, đồng thời chỉ ra rằng dù công nghệ là công cụ đắc lực, nó không thể thay thế hoàn toàn giá trị con người trong nghệ thuật.
Nhìn chung, AI đang là xu hướng không thể đảo ngược trong ngành làm phim nhờ những ưu điểm vượt trội về kỹ thuật và chi phí. Nhưng để phát triển bền vững, điện ảnh Việt và thế giới cần xây dựng hành lang pháp lý chặt chẽ, đồng thời giữ gìn giá trị nhân văn và sáng tạo thực sự trong từng tác phẩm. Có như vậy, trí tuệ nhân tạo mới thật sự trở thành người bạn đồng hành đắc lực, khai phá tiềm năng vô tận của nghệ thuật hiện đại mà không làm phai mờ linh hồn của điện ảnh.
