Nhóm các nhà thiên văn học vừa công bố phát hiện một hố đen khổng lồ trong thiên hà Cosmic Horseshoe cách Trái Đất khoảng 5 tỷ năm ánh sáng, với khối lượng khổng lồ tương đương 36 tỷ lần Mặt Trời. Đây được xem là hố đen lớn nhất từng được đo lường từ trước đến nay, vượt xa bất kỳ hố đen siêu khối lượng nào từng biết, gấp khoảng 10.000 lần so với hố đen ở trung tâm Dải Ngân Hà của chúng ta.
Điểm đặc biệt của hố đen này là nó đang ở trạng thái “ngủ yên” – không hút vật chất mạnh mẽ hay phát ra bức xạ tia X như những hố đen hoạt động khác, khiến việc phát hiện trở nên khó khăn hơn nhiều. Các nhà khoa học đã tận dụng hiệu ứng thấu kính hấp dẫn, trong đó lực hấp dẫn của hố đen bẻ cong ánh sáng từ một thiên hà phía sau, tạo thành hình vòng móng ngựa đặc trưng gọi là vòng Einstein để đo chính xác khối lượng khổng lồ này.
Thiên hà chủ của hố đen, Cosmic Horseshoe, được xem là một trong những thiên hà lớn nhất và thuộc loại thiên hà “hóa thạch” – hậu quả của sự hợp nhất và sụp đổ của một cụm thiên hà. Điều này cho thấy quá trình hợp nhất các hố đen siêu khối lượng trong các thiên hà đồng hành chính là nguyên nhân tạo ra “quái vật vũ trụ” này. Đây là trạng thái cuối cùng trong quá trình tiến hóa thiên hà và hố đen, đặt ra câu hỏi quan trọng về mối quan hệ giữa khối lượng thiên hà và hố đen trung tâm.
Phát hiện này không chỉ là một bằng chứng mạnh mẽ cho thuyết tương đối rộng của Albert Einstein mà còn mở ra cơ hội hiếm có để hiểu thêm về cơ chế hình thành và phát triển các hố đen siêu lớn cũng như cấu trúc vũ trụ ở quy mô lớn. Nó đặt gần đến giới hạn lý thuyết về khối lượng hố đen mà vũ trụ có thể tồn tại, mang đến một bước tiến lớn trong thiên văn học hiện đại.
Đây cũng là minh chứng cho thấy những công nghệ quan sát hiện đại ngày nay, như phương pháp thấu kính hấp dẫn, đang giúp các nhà khoa học khám phá những khía cạnh mới lạ và khó tiếp cận của vũ trụ, mở rộng giới hạn hiểu biết của loài người về các vật thể bí ẩn nhất không gian.
