Thời gian gần đây, Việt Nam không ngừng khẳng định vị thế của mình như một điểm đến đầu tư hấp dẫn hàng đầu trong khu vực Đông Nam Á với vốn FDI đạt kỷ lục. Trong nửa đầu năm 2025, tổng vốn đăng ký FDI vào Việt Nam đạt tới 21,5 tỷ USD, tăng mạnh 32,6% so với cùng kỳ năm trước, trong đó lĩnh vực sản xuất chiếm gần 12 tỷ USD. Điều này chứng tỏ dòng vốn đầu tư nước ngoài đang dồn mạnh vào các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, góp phần tạo ra mũi nhọn tăng trưởng quan trọng cho kinh tế quốc gia.
Việt Nam thu hút các nhà đầu tư nhờ lợi thế lực lượng lao động trẻ, năng động với độ tuổi trung bình khoảng 34,1 tuổi, có kỹ năng và trình độ ngày càng nâng cao. Bên cạnh đó, việc tham gia hàng loạt hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA, RCEP giúp Việt Nam tiếp cận thị trường toàn cầu rộng lớn, chiếm hơn 60% thị trường thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu và thu hút vốn đầu tư định hướng xuất khẩu. Dòng vốn FDI xanh, công nghệ cao và các dự án sản xuất bền vững như nhà máy công nghệ cao, nhà máy xanh cũng minh chứng cho sự chuyển dịch công nghiệp hiện đại và thân thiện môi trường của Việt Nam.
Tuy nhiên, bên cạnh những điểm sáng, Việt Nam cũng đang đứng trước thách thức không nhỏ khi sự cạnh tranh trong khu vực ngày càng khốc liệt. Các quốc gia Đông Nam Á cùng Nam Á đang đẩy mạnh cải cách chính sách, đưa ra các ưu đãi hấp dẫn để hút vốn FDI, buộc Việt Nam phải liên tục nâng cao hiệu quả và môi trường đầu tư. Bên cạnh đó, kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn với nguy cơ suy thoái ở các nền kinh tế lớn, xung đột địa chính trị và các chính sách bảo hộ thương mại có thể làm dòng vốn toàn cầu dịch chuyển chậm lại hoặc nghiêng về các nước khác.
Nội lực trong nước cũng đóng vai trò quan trọng để Việt Nam giữ vững vị trí điểm đến đầu tư. Cơ sở hạ tầng như cảng biển, hệ thống logistics vẫn còn nhiều hạn chế, chưa theo kịp tốc độ phát triển của các dự án lớn. Thủ tục hành chính dù đã cải thiện nhưng còn gây khó khăn cho nhà đầu tư. Chất lượng nguồn nhân lực chưa đồng đều, đặc biệt với những dự án công nghệ cao. Ngoài ra, việc cân bằng phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường cũng là bài toán không hề đơn giản khi nhiều địa phương có nhu cầu thu hút vốn lớn nhưng phải tránh đánh đổi môi trường tự nhiên.
Để duy trì sức hút đầu tư và vượt qua áp lực cạnh tranh, Việt Nam cần ưu tiên giữ vững một môi trường kinh tế ổn định, minh bạch và có chính sách cạnh tranh lành mạnh. Đồng thời, đầu tư mạnh hơn vào hạ tầng logistics, ứng dụng công nghệ số hóa, thúc đẩy phát triển nhân lực công nghệ cao và tăng cường hợp tác quốc tế trong các ngành công nghiệp then chốt như bán dẫn, công nghệ tài chính sẽ là chìa khóa để Việt Nam tiến lên các bậc thang giá trị cao hơn trên chuỗi cung ứng toàn cầu, từ đó khẳng định vị thế trung tâm sản xuất và đầu tư hiện đại trong khu vực Đông Nam Á.
