Mới đây, thông tin một thành viên của đoàn thiện nguyện tại Đắk Lắk liên quan đến vụ việc chiếm đoạt tiền kêu gọi từ thiện đã khiến nhiều cộng đồng mạng xã hội, đặc biệt là các hội nhóm làm từ thiện, dậy sóng. Công an tỉnh Thanh Hóa đã ra quyết định tạm giữ hình sự đối với đối tượng này, mở đầu một cuộc điều tra kỹ càng về hoạt động kêu gọi, quản lý nguồn tiền thiện nguyện qua các fanpage, nhóm đông thành viên.
Vụ việc hé lộ những góc khuất đáng lo ngại trong việc làm từ thiện “ảo”. Những hội nhóm, fanpage được lập ra trên mạng xã hội đã thu hút hàng nghìn, thậm chí hàng trăm nghìn người tham gia, đóng góp, thông tin liên tục về các hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, đằng sau những lời kêu gọi đầy xúc động, câu chuyện mổ xẻ lần này cho thấy sự bất cập trong quy trình quản lý, xác minh tiền từ thiện, dẫn đến nguy cơ bị lợi dụng để trục lợi trên sự thiện tâm của cộng đồng.
Giữa lúc niềm tin của dư luận đối với các cá nhân, tổ chức thiện nguyện đang bị lung lay mạnh mẽ, câu chuyện về “Hà và Việt Nam” bộc lộ những mặt trái của phong trào thiện nguyện “ảo”. Nhiều ý kiến cho rằng, việc làm từ thiện bằng tiền cộng đồng cần được minh bạch tuyệt đối, tránh “làm từ thiện để đánh bóng tên tuổi, nhằm tạo vỏ bọc che đậy những hành động phạm pháp”. Đặc biệt hơn, nếu động cơ thiện nguyện không xuất phát từ sự chân thành, mà chỉ để “tăng follow”, “kiếm tiền” hay “xây dựng hình ảnh cá nhân”, thì không những không được xem xét giảm nhẹ, mà còn có thể bị đánh giá nguy hiểm hơn, tinh vi hơn.
Cơ quan điều tra hiện đang làm rõ hành vi chiếm đoạt, lợi dụng quyền tự do dân chủ gây hậu quả về hình sự. Vụ việc không chỉ gây thiệt hại về tài sản của những người hảo tâm đã đóng góp, mà còn làm tổn thương sâu sắc niềm tin vào các hoạt động thiện nguyện ở Việt Nam. Cộng đồng đang đặt câu hỏi lớn: Làm sao phân biệt được những nhóm làm từ thiện thật – giả trên mạng xã hội, khi mọi thông tin, hình ảnh, hoàn cảnh đều có thể bị điều chỉnh, dựng lên chỉ trong vài phút?
Trước thực trạng này, các chuyên gia pháp lý khuyến cáo, mọi hoạt động thiện nguyện cần được giám sát chặt chẽ, công khai, minh bạch, có sự tham gia của các đơn vị truyền thông uy tín, tổ chức xã hội, tránh để các hội nhóm, cá nhân tự phát tự “làm chủ” khoản tiền lớn của cộng đồng. Đây không chỉ là câu chuyện về pháp luật, mà còn là bài học nhân văn, nhắc nhở mỗi người phải thận trọng, cân nhắc kỹ lưỡng khi tham gia, ủng hộ các chương trình từ thiện, tránh để thiện tâm bị lợi dụng, góp phần giữ gìn và nâng cao niềm tin xã hội vào những điều tử tế, chân chính.
