Gần đây, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề xuất áp dụng tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn cho ô tô tham gia giao thông, nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường. Theo đề xuất này, ô tô sản xuất trước năm 1999 sẽ phải đáp ứng tiêu chuẩn mức 1 (tương đương Euro 1), từ năm 1999 đến 2016 áp dụng mức 2 (Euro 2), còn ô tô từ năm 2017 trở đi sẽ áp dụng các mức cao hơn, với đặc biệt khắt khe tại Hà Nội và TP.HCM.

Trong lộ trình áp dụng mới, từ ngày 1/1/2026, các ô tô sản xuất giai đoạn 2017-2021 sẽ phải đạt tiêu chuẩn mức 3 (Euro 3) và riêng tại Hà Nội, TP.HCM mức này nâng lên mức 4 (Euro 4). Từ năm 2028 tại hai thành phố này, ô tô mới phải đáp ứng tiêu chuẩn mức 5 (Euro 5), nhanh hơn so với các địa phương khác sẽ áp dụng từ năm 2032. Điều này sẽ tác động lớn đến những xe cũ, đặc biệt những mẫu xe cổ có tuổi đời gần 30 năm, như Mitsubishi Lancer, Toyota Corolla, Kia Pride, vốn có giá bán chỉ từ vài chục đến hơn một trăm triệu đồng.

Việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới khiến các xe cũ giá rẻ đứng trước nguy cơ không được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm, đồng nghĩa với việc không được phép lưu thông nếu không nâng cấp hoặc sửa chữa đạt chuẩn. Nhiều mẫu xe phổ biến cho người thu nhập trung bình, dù được yêu thích nhưng có thể bị cấm lưu thông do không đáp ứng tiêu chuẩn Mức 1 hoặc Mức 2 theo quy định mới. Đồng thời, những xe đời trẻ hơn thuộc nhóm sản xuất 2017-2021 cũng đối mặt áp lực phải nâng tiêu chuẩn về khí thải lên mức Euro 4 tại Hà Nội và TP.HCM, gây tranh luận về tính khả thi và ảnh hưởng đến chủ xe cũng như thị trường xe đã qua sử dụng.

Chính sách này nhận được đánh giá cần thiết trong mục tiêu phát triển giao thông xanh và giảm ô nhiễm môi trường, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn đối với người sở hữu xe cổ và xe cũ giá rẻ. Nhiều ý kiến cho rằng cần xem xét phân vùng áp dụng và có lộ trình phù hợp nhằm tránh xáo trộn thị trường, đồng thời thúc đẩy bảo dưỡng, nâng cấp phương tiện để đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mới, phù hợp với cam kết giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam trong tương lai gần.



