Hàng chục tấn cá điêu hồng nuôi lồng bè tại xã Châu Thành và phường Hưng Phú, thành phố Cần Thơ, đã chết bất thường vào cuối tháng 10, khiến người dân lao đao, hàng tỷ đồng tan thành mây khói. Những con cá từng là niềm hy vọng, là kế sinh nhai của nhiều hộ gia đình, giờ đây nổi trắng mặt nước, phơi bụng chết hàng loạt, để lại nỗi đau và sự hoang mang chưa từng có. Theo thống kê, có 19 lồng bè của 8 hộ dân bị thiệt hại, sản lượng cá chết ước tính lên tới hơn 74 tấn, tỷ lệ chết từ 40 đến 100%, chủ yếu là những con cá lớn, chuẩn bị thu hoạch.
Nguyên nhân ban đầu được Sở Nông nghiệp và Môi trường Cần Thơ công bố là do ảnh hưởng của đợt nước ròng, khiến mực nước xuống thấp, lưu lượng nước lưu thông giảm, dẫn đến tình trạng thiếu oxy cục bộ trong các lồng bè. Kết quả phân tích mẫu cá và nước cho thấy không phát hiện virus Tilapia lake hay ký sinh trùng, các chỉ tiêu chất lượng nước khác đều nằm trong ngưỡng cho phép, riêng chỉ tiêu oxy hòa tan chỉ dao động từ 1,5 đến 1,8 mg/l, thấp hơn mức cần thiết cho sự hô hấp của cá. Đây là nguyên nhân chính khiến cá chết hàng loạt, chết ngạt do thiếu oxy. Tuy nhiên, sau đợt cá chết lớn, hiện tượng cá chết rải rác vẫn tiếp diễn, mỗi ngày vẫn có từ 10 đến 20 con cá chết, khiến người dân không khỏi lo lắng.
Nhiều hộ nuôi cá nghi ngờ nguyên nhân còn liên quan đến nguồn nước thải từ các nhà máy xả ra sông. Họ cho biết, nhiều năm qua dù có ghi nhận cá chết nhưng chưa khi nào xảy ra hiện tượng chết hàng loạt như lần này. Trước đây, cá chết thường chỉ vài con, nhưng lần này là cả hàng chục tấn, khiến họ không thể không đặt câu hỏi về chất lượng nước và sự an toàn của môi trường nuôi trồng. Các cơ quan chức năng đã lấy mẫu nước để phân tích thêm các chỉ tiêu về thuốc bảo vệ thực vật và kim loại nặng, đồng thời tiếp tục theo dõi, rà soát thiệt hại để tham mưu chính sách hỗ trợ người dân.
Trước thiệt hại nặng nề, người nuôi cá điêu hồng ở Cần Thơ mong muốn nhà nước hướng dẫn giải pháp xử lý, khắc phục tình trạng cá chết, đồng thời hỗ trợ vốn để tái sản xuất. Nhiều hộ nuôi cho biết, nếu không được hỗ trợ kịp thời, họ sẽ khó lòng vực dậy sau cú sốc này. Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đề nghị các địa phương thông tin kịp thời đến người dân về nguyên nhân cá chết, đồng thời tăng cường quan sát, đảm bảo điều kiện nước nuôi, bổ sung oxy khi cần thiết, phối hợp với cơ quan chuyên môn để xử lý kịp thời nếu tình trạng cá chết tiếp diễn. Người dân và ngành nông nghiệp Cần Thơ đều mong muốn có hướng dẫn chi tiết về biện pháp phòng ngừa, xử lý cá chết bất thường, đồng thời được hỗ trợ vốn để tái nuôi, bảo đảm sinh kế lâu dài.
Hiện tượng cá chết hàng loạt tại Cần Thơ không chỉ là nỗi đau của người nuôi cá, mà còn là hồi chuông cảnh báo về môi trường sống, về sự an toàn của nguồn nước và sự bền vững của nghề nuôi trồng thủy sản. Khi thiên nhiên và con người cùng bị tổn thương, thì việc tìm ra nguyên nhân, khắc phục hậu quả và xây dựng giải pháp lâu dài là điều cấp thiết, để không chỉ cứu cá, mà còn cứu cả sinh kế và tương lai của người dân vùng sông nước.
