Trong một buổi chiều định mệnh ngày 23/12, không khí yên bình tại thành phố Tsuruga, tỉnh Fukui, Nhật Bản bỗng chốc bị xé toạc bởi tiếng báo động vang vọng từ Lò phản ứng nhiệt điện tiên tiến Fugen. Ba công nhân của một công ty đối tác, đang miệt mài cắt đường ống tại tầng 3 tòa nhà phụ trợ, bất ngờ chứng kiến khoảng 20 mililit nước chứa tritium – chất phóng xạ nguy hiểm – tràn ra ngoài. Nồng độ phóng xạ vọt lên gấp 10 lần ngưỡng quy định, khiến tim ai nấy thắt lại. Khu vực được bao bọc bởi nhà kính bảo hộ chuyên dụng, nhưng nỗi sợ hãi lan tỏa nhanh chóng, gợi nhớ bóng ma Fukushima vẫn còn ám ảnh dân chúng.
Họ hành động nhanh như chớp: sơ tán ngay lập tức, mặc đầy đủ trang phục bảo hộ hai lớp găng tay, không một ai bị phơi nhiễm. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Nhật Bản (JAEA) và chính quyền tỉnh Fukui vội vã kiểm tra, khẳng định không có tác động ra môi trường bên ngoài. Nước rò rỉ từ đường ống thiết bị phân tích nước nặng, nơi còn sót lại lượng nước dư dù đã tháo trước đó. Nguyên nhân ban đầu? Sai sót trong quy trình – một lỗ hổng nhỏ nhưng đủ để đánh thức cơn ác mộng hạt nhân. Lò Fugen, ngừng hoạt động từ 2003, đang trong giai đoạn tháo dỡ dài hơi, nay lại trở thành tâm điểm chỉ trích.
Tiếng nói từ bên kia biên giới vang lên đầy gay gắt. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lin Jian không ngần ngại chỉ trích: ‘Sự cố này phơi bày lỗ hổng nghiêm trọng trong hoạt động, bảo trì và giám sát an toàn của các cơ sở hạt nhân Nhật Bản.’ Ông liệt kê hàng loạt vấn đề: máy dò giả mạo tại Fukushima, tràn nước bể chứa tại Rokkasho, và quyết định khởi động lại Kashiwazaki-Kariwa giữa biểu tình dữ dội. ‘Cộng đồng quốc tế phải giám sát chặt chẽ việc xả nước thải nhiễm xạ từ Fukushima ra biển,’ ông nhấn mạnh, giọng điệu đầy cảnh báo. Dư luận quốc tế xôn xao, lo ngại chuỗi sự cố liên tiếp đe dọa môi trường biển toàn cầu.
Vụ việc không chỉ là sự cố kỹ thuật mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho ngành năng lượng hạt nhân Nhật Bản. Dù không thiệt hại về người, nó khơi dậy nỗi đau từ năm 2011, khi Fukushima tan chảy khiến hàng triệu người mất nhà cửa, biển cả ô nhiễm. Chính quyền Fukui đang điều tra sâu, hứa hẹn siết chặt quy trình. Nhưng niềm tin đã lung lay: liệu Nhật Bản có thực sự kiểm soát được ‘quái vật’ hạt nhân? Công chúng Nhật Bản, từng xuống đường phản đối, nay lại đặt dấu hỏi lớn về tương lai năng lượng sạch nhưng đầy rủi ro này.
Giữa những lo âu ấy, vụ rò rỉ Fugen nhắc nhở thế giới về sự mong manh của công nghệ hạt nhân. Nó không chỉ là chuyện của Nhật Bản, mà là lời cảnh tỉnh cho mọi quốc gia đang theo đuổi nguồn năng lượng này. Liệu chúng ta có học được bài học, hay tiếp tục đánh cược với số phận? Nỗi sợ phóng xạ vẫn lơ lửng, chờ đợi những hành động quyết liệt để xua tan bóng tối.
