Tháng 6/2025 chứng kiến con số doanh nghiệp thành lập mới đạt mức kỷ lục hơn 24.000 đơn vị, gấp hơn 2 lần cùng kỳ các năm trước và vượt xa ngưỡng 16.000 doanh nghiệp từng được ghi nhận. Tính chung 6 tháng đầu năm, cả nước có trên 91.000 doanh nghiệp mới ra đời, phản ánh làn sóng khởi nghiệp mạnh mẽ chưa từng có tại Việt Nam. Đồng thời, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong tháng 6 cũng tăng trên 91% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy sự phục hồi và niềm tin tích cực của cộng đồng doanh nghiệp vào triển vọng phát triển kinh tế đất nước.
Tuy nhiên, trong bối cảnh này, một mặt trái của sự phát triển nhanh chóng cũng đã được cảnh báo khi tình trạng mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng và các hành vi trốn thuế gia tăng đáng kể. Các đối tượng lợi dụng sự thông thoáng trong thủ tục thành lập doanh nghiệp để đăng ký các “công ty ma”, nhằm mục đích mua bán hóa đơn khống với số lượng và giá trị lớn sau đó bỏ trốn, gây thất thoát lớn cho ngân sách nhà nước. Nhiều vụ án đã được khởi tố, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng trong việc làm giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp chân chính vào môi trường kinh doanh lành mạnh.
Những hành vi mua bán hóa đơn và trốn thuế không chỉ gây thất thu ngân sách mà còn khiến cạnh tranh trong kinh doanh trở nên không công bằng. Các doanh nghiệp thực hiện các hành vi vi phạm này thường có lợi thế so với các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, dẫn đến sự bất bình đẳng trong thị trường và ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Cơ quan chức năng đã và đang tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nhằm bảo vệ môi trường kinh doanh trong sạch và hiệu quả.
Điều này cũng đặt ra thách thức lớn cho công tác quản lý nhà nước khi vừa phải tạo điều kiện thuận lợi, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân thông qua việc đơn giản hóa thủ tục thành lập doanh nghiệp và nâng cao quyền tự do kinh doanh, đồng thời cần siết chặt kiểm soát, ngăn chặn tình trạng lợi dụng các kẽ hở pháp luật để thực hiện hành vi gian lận, trốn thuế. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và việc hoàn thiện thể chế luật pháp là yếu tố then chốt để vừa duy trì phong trào khởi nghiệp năng động vừa bảo đảm sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Nhìn chung, mặc dù sự phát triển nhanh chóng của doanh nghiệp mới là tín hiệu tích cực cho nền kinh tế, song việc gia tăng các hành vi mua bán hóa đơn trái phép và trốn thuế cũng là lời cảnh tỉnh sâu sắc về những rủi ro tiềm ẩn trong môi trường kinh doanh hiện nay. Để tận dụng tối đa tiềm năng phát triển kinh tế tư nhân, đồng thời bảo vệ ngân sách nhà nước và thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, cần có các biện pháp đồng bộ, quyết liệt và hiệu quả hơn trong công tác quản lý và giám sát doanh nghiệp trên toàn quốc.
