Không khí tại các tỉnh miền Bắc trở nên ngột ngạt trước cơn mưa bất thường cuối tháng 7. Nhưng đó chỉ là khúc dạo đầu cho một thách thức lớn hơn đang đến gần: bão WIPHA, cơn bão đầu tiên trong mùa mưa bão 2025 có thể đổ bộ trực tiếp vào đất liền Việt Nam. Đến chiều ngày 18-7, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đã đẩy mức cảnh báo lên cao nhất, khẳng định Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ sẽ hứng chịu tác động trực tiếp của “kẻ khổng lồ” này trong những ngày tới. Đường đi của bão được ví là “bản sao” của siêu bão Yagi năm ngoái, gieo cảm giác lo lắng về sự lặp lại của một thảm họa thiên tai chưa xa.
Hiện tại, tâm bão WIPHA đang nằm trên vùng biển phía đông Philippines, di chuyển với tốc độ 20-25 km/h và liên tục mạnh lên. Các chuyên gia dự báo, sáng mai (19-7), bão sẽ chính thức vào Biển Đông và trở thành cơn bão số 3 năm 2025. Điều đặc biệt ở WIPHA là nó đang gặp rất nhiều điều kiện thuận lợi để tăng cường nhanh chóng: nhiệt độ mặt biển cao, nguồn ẩm dồi dào, đứt gió yếu. Chỉ trong vòng 2-3 ngày tới, WIPHA có thể mạnh lên cấp 11-12 (trên 100 km/h), giật cấp 14-15 – một cấp độ đủ để gây thiệt hại nặng nếu đổ bộ đúng vào khu vực đông dân cư, nông nghiệp trù phú.
Diễn biến của bão vẫn còn nhiều yếu tố bất định, song các kịch bản đều hiện lên bức tranh mưa lớn, gió giật mạnh trên diện rộng với vùng tâm điểm từ Quảng Ninh đến Nghệ An. Từ chiều tối và đêm 21-7, những cơn mưa đầu tiên do rìa phía tây của bão gây ra sẽ bắt đầu xuất hiện ở khu vực biên giới giáp Lào, sau đó mở rộng sang các tỉnh đồng bằng, trung du và ven biển Bắc Bộ. Dự báo lượng mưa có thể lên đến 200-350 mm, thậm chí trên 600 mm ở một số nơi, trong khi đợt mưa kéo dài từ 21 đến 24-7 sẽ tạo ra các vùng ngập đặc biệt nghiêm trọng ở đô thị lớn, các lưu vực sông nhỏ và vùng trung du đồi núi thấp. Đỉnh điểm sóng gió và mưa lớn sẽ rơi vào ngày 22-7, trùng với thời điểm du lịch cuối tuần cuối tháng 7 và chuẩn bị bước vào vụ sản xuất hè thu.
Nguy cơ lớn nhất của bão WIPHA không chỉ là sức gió mạnh mà chính là mưa lớn diện rộng, có thể tác động tới 18 tỉnh, thành từ Hà Tĩnh trở ra, bao phủ hàng nghìn thôn bản, xã phường. Trong bối cảnh nhiều công trình đang thi công, nhiều vùng nông nghiệp mới thu hoạch, lượng đất đá dễ bị rửa trôi, nguy cơ sạt lở đất, lũ quét tại các tỉnh miền núi phía Bắc là rất cao. Bên cạnh đó, hệ thống sông Hồng, sông Đà, sông Thái Bình và các phụ lưu nhỏ khác cũng sẽ đồng loạt lên nhanh, tạo áp lực lớn đến hệ thống đê điều, hồ đập. Nếu kịch bản xấu nhất xảy ra, thiệt hại về người và tài sản sẽ được nhân lên nhiều lần, nhất là khi bão vào đúng dịp nghỉ hè, nhu cầu đi lại, du lịch tăng vọt.
Những thông tin cập nhật mới nhất cho thấy, dù đường đi của bão vẫn còn một số chênh lệch giữa các trung tâm dự báo, nhưng kịch bản bão đổ bộ miền Bắc là khá cao. Các cơ quan chức năng đã yêu cầu toàn bộ hệ thống chính trị, các đơn vị chuyên môn sẵn sàng phương án ứng phó, đặc biệt ở các khu vực trũng thấp, vùng ven biển, cửa sông. Người dân được khuyến cáo tăng cường công tác dự trữ lương thực, thực phẩm, thu gom tài sản, không chủ quan trước các cảnh báo được phát đi. Chỉ trong một thời gian ngắn nữa, bão WIPHA sẽ thử thách bản lĩnh của cả hệ thống phòng, chống thiên tai phía Bắc nước ta, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cả các cấp chính quyền và người dân để giảm thiểu tối đa thiệt hại.
