Trong cái nóng ngột ngạt của một ngày cuối tuần giữa tháng 7, cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, huyết mạch giao thông phía Đông của Thành phố Hồ Chí Minh, bất ngờ rơi vào cảnh “tê liệt”. Lối vào các nút giao dẫn lên cao tốc bị chặn hoàn toàn, đẩy hàng ngàn phương tiện xuống đường quốc lộ 1, trong khi dòng xe từ các tỉnh miền Trung, Đông Nam Bộ và đặc biệt là Lâm Đồng vẫn liên tục đổ về. Chỉ sau vài giờ, đoạn quốc lộ 1 chạy qua các xã Hưng Thịnh, An Viễn, Trảng Bom (Đồng Nai) trở thành “bãi đỗ xe” khổng lồ, nối đuôi nhau kéo dài hơn 10km từ ngã ba Sông Thao tới ngã ba Trà Cổ. Sự cố giao thông này không chỉ khiến hành trình về Thành phố Hồ Chí Minh của người dân kéo dài thêm nhiều tiếng đồng hồ, mà còn gây bức xúc, mệt mỏi cho hàng vạn tài xế, hành khách trên tuyến.
Nguyên nhân trực tiếp của sự ùn ứ nghiêm trọng này là do một làn đường trên cầu Long Thành được thu hẹp để sửa chữa khe co giãn, khiến lưu lượng xe qua cầu giảm mạnh. Đội tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 6 (Đội 6 – Phòng 6 Cục CSGT Bộ Công an) đã phải liên tục phân luồng, túc trực tại các nút giao để điều tiết giao thông. Ngay lập tức, 3 nút giao lên cao tốc tại quốc lộ 1 (đoạn Dầu Giây), quốc lộ 51 và đường 319 đều bị chặn, chỉ trừ luồng xe từ cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây vào tuyến này vẫn được ưu tiên lưu thông. Việc đóng lối vào cao tốc khiến lượng xe khổng lồ dồn về quốc lộ 1, quốc lộ 51 và phà Cát Lái, làm các tuyến này cũng rơi vào cảnh “kẹt cứng” chưa từng có. Đặc biệt, đoạn quốc lộ 1 qua xã An Viễn, Trảng Bom trở thành “điểm nóng” với tình trạng ùn ứ kéo dài, hàng chục nghìn tài xế chỉ còn biết đánh vật với nắng nóng, tiếng còi và cảm giác “lạc lối” giữa một biển xe nối đuôi.
Cùng lúc đó, lực lượng chức năng nỗ lực điều tiết, hướng dẫn người dân lựa chọn các lộ trình thay thế như đường 319, phà Cát Lái, nhưng hiệu quả vẫn rất hạn chế do lượng xe tăng đột biến. Hầu hết các xe khách, xe tải, xe gia đình chở theo học sinh, sinh viên về thành phố sau chuyến du lịch, thăm quê cuối tuần đều bị kẹt cứng trong cơn “áp lực” giao thông khủng khiếp. Nhiều hành khách còn mang theo trẻ nhỏ, người già, chỉ còn biết kiên nhẫn nhìn từng mét xe nhích lên trong nóng bức, đôi khi bất lực nhắn tin về nhà báo muộn, thông báo bị kẹt xe. Nhiều đoạn, các trai thanh gái lịch rời quán cà phê ven đường, tạm rời xe để lấy nước, mua đồ ăn dở, trong khi một số tài xế cứ ngỡ là mình đang lạc vào một “lễ hội kẹt xe” không hồi kết.
Sự cố này đặt ra câu hỏi lớn về năng lực dự báo, ứng phó của các cơ quan quản lý khi cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây đã nhiều lần rơi vào cảnh tương tự mỗi dịp lễ, tết hay sửa chữa đột xuất. Dù đã có cảnh báo từ ngày 15/7, nhưng thực tế cho thấy các giải pháp phân luồng, các tuyến đường tránh vẫn chưa đủ sức “giải cứu” cho tuyến giao thông huyết mạch này. Đặc biệt, việc sửa chữa cầu Long Thành chỉ là một phần trong lộ trình sửa chữa khẩn cấp kéo dài từ 15/7 đến 14/8, gồm cả nâng cấp hệ thống giao thông thông minh (ITS). Điều này đồng nghĩa với việc, trong nhiều tuần tới, người dân vẫn phải đối mặt với nguy cơ kẹt xe, ùn tắc cục bộ mỗi khi các sự cố kỹ thuật hoặc nhu cầu đi lại tăng đột biến. Đây là một thách thức lớn đối với các nhà quản lý, đòi hỏi phải có những chiến lược dài hạn, đồng bộ hơn từ quy hoạch, xây dựng hạ tầng đến công tác vận hành, điều tiết lưu lượng xe.
Nhìn lại một ngày cuối tuần “đen tối” trên cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, có thể thấy, bài toán giao thông đô thị, đặc biệt tại các cửa ngõ phía Đông của Thành phố Hồ Chí Minh, vẫn còn rất nhiều nút thắt chưa được tháo gỡ. Dù lực lượng chức năng đã cố gắng hết sức, nhưng tình trạng “kẹt cứng” hơn 10km vẫn là hồi chuông cảnh tỉnh cho thấy sự cấp thiết phải đẩy nhanh tiến độ mở rộng cao tốc, nâng cấp hệ thống hạ tầng giao thông, đồng thời cải thiện các giải pháp phân luồng, điều tiết giao thông, nhất là trong bối cảnh nhu cầu đi lại ngày càng tăng. Để những “đêm dài lê thê” như tối 20/7 không còn lặp lại, người dân kỳ vọng vào những cam kết mạnh mẽ, hành động quyết liệt hơn từ các cơ quan chức năng, nhằm mang lại sự thông suốt, an toàn cho hành trình của mỗi người về với mái ấm gia đình cuối tuần.
