Tình trạng doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội đã trở thành một vấn đề nhức nhối trong thời gian gần đây, đặc biệt khi hàng loạt đơn vị để nợ đọng kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động. Theo quy định mới, kể từ ngày 30/11/2025, doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội quá 60 ngày sẽ bị coi là hành vi trốn đóng, thay vì chỉ bị xử lý như hành vi chậm đóng thông thường. Điều này đặt ra áp lực lớn cho các doanh nghiệp, buộc họ phải nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ đóng bảo hiểm đúng hạn.
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 và Nghị định 274/2025/NĐ-CP đã quy định rõ ràng về các chế tài xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội. Cụ thể, doanh nghiệp bị tính lãi 0,03%/ngày trên số tiền chậm đóng, đồng thời có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu cố tình trốn đóng. Những quy định này nhằm răn đe, ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở pháp luật để chiếm dụng tiền đóng bảo hiểm của người lao động, gây thiệt thòi cho người lao động và ảnh hưởng đến an sinh xã hội.
Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp vẫn còn bối rối khi áp dụng quy định mới, nhất là trong các trường hợp có lý do khách quan như người lao động nghỉ việc đột ngột, không thể liên hệ được, dẫn đến việc không thể báo tăng hoặc đóng bảo hiểm đúng hạn. Tuy nhiên, cơ quan bảo hiểm xã hội đã có hướng dẫn xử lý cụ thể, cho phép doanh nghiệp làm phiếu giải trình và được xem xét không tính lãi chậm đóng nếu có lý do chính đáng. Về lâu dài, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục hoàn thiện quy trình, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện đúng nghĩa vụ, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Hiện nay, tại nhiều địa phương như Đồng Nai, TP.HCM, số lượng doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội vẫn ở mức cao, với tổng số tiền nợ lên đến hàng trăm tỷ đồng. Các cơ quan chức năng đã tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy quyết tâm của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền lợi người lao động và đảm bảo an sinh xã hội. Doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt quy định, thực hiện đúng nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội để tránh rủi ro pháp lý và góp phần xây dựng môi trường lao động minh bạch, công bằng.
