Hiện nay, giá dừa tươi tại Đồng bằng sông Cửu Long đang ở mức thấp kỷ lục, chỉ khoảng 3.000 đồng một trái, giảm mạnh so với mức giá từ 100.000 đến 130.000 đồng một chục hồi tháng 8. Đây là thời điểm vụ dừa đến kỳ thu hoạch nhưng sức mua yếu khiến giá lao dốc sâu sát mức thấp điểm các năm trước.
Nông dân tại Vĩnh Long, nơi tập trung hơn 50% diện tích dừa cả nước với khoảng 22 triệu cây, đang phải đối mặt với giá bán chỉ khoảng 40.000 – 50.000 đồng một chục dừa loại một, tương đương vài nghìn đồng một trái, trong khi chi phí sản xuất không ngừng tăng. Tình trạng này cũng diễn ra tại hầu hết các tỉnh trồng dừa ở miền Tây, tác động tiêu cực đến thu nhập và kế hoạch sản xuất của hàng trăm nghìn hộ dân.
Nguyên nhân chính được các chuyên gia và Hiệp hội Dừa Việt Nam chỉ ra là do mức tăng trưởng xuất khẩu quá nhanh, dẫn tới thiếu kiểm soát chất lượng sản phẩm, khiến nhiều lô dừa xuất khẩu bị trả lại do không đồng đều về kích cỡ, hương vị, và thiếu thông tin truy xuất nguồn gốc. Sự cạnh tranh quốc tế ngày càng khắt khe đòi hỏi nông dân và doanh nghiệp phải chuẩn hóa vùng trồng và minh bạch chất lượng mới giữ được thị trường xuất khẩu.
Bên cạnh đó, thị trường dừa cũng chịu ảnh hưởng bởi tình hình giá dừa tươi giảm tại các quốc gia sản xuất lớn trong khu vực như Thái Lan, nơi giá dừa hiện còn thấp hơn cả chi phí sản xuất. Điều này đặt ra thách thức chung trong việc ổn định giá và nâng cao khả năng cạnh tranh tại các thị trường nước ngoài như Trung Quốc.
Dù vậy, tiềm năng xuất khẩu của dừa Việt Nam vẫn rất lớn khi khối lượng xuất khẩu dừa tươi và sản phẩm chế biến tiếp tục tăng trưởng đáng kể trong 9 tháng đầu năm, với kim ngạch xuất khẩu dừa tươi đạt gần 138 triệu USD, tăng gần 17%, và dừa chế biến đạt 260 triệu USD, tăng 55% so với cùng kỳ năm ngoái. Để phát triển bền vững, ngành dừa cần tập trung quy hoạch vùng nguyên liệu, áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, nâng cao chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa chế biến sâu nhằm tăng giá trị kinh tế cho người dân và doanh nghiệp.
