Nhằm ứng phó với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng tại TP.HCM, đặc biệt do phương tiện giao thông cũ không đạt chuẩn khí thải gây ra, thành phố đang triển khai kế hoạch lắp đặt mạng lưới camera nhận diện biển số tự động (ANPR) tại các điểm ra vào vùng phát thải thấp. Giai đoạn đầu từ 2026 đến 2032, dự kiến sẽ lắp đặt 58 camera tại trung tâm thành phố và các nút giao thông trọng điểm nhằm ngăn chặn xe cũ nát vào khu vực này.
Hệ thống camera sẽ tự động nhận diện biển số phương tiện, đối chiếu dữ liệu đăng kiểm để xác định tiêu chuẩn khí thải và phát hiện vi phạm. Sau đó, hệ thống sẽ lập biên bản và gửi thông báo phạt nguội tới chủ phương tiện qua email, VNeID hoặc bưu điện. Đây là một giải pháp được TP.HCM tham khảo từ kinh nghiệm quốc tế, đồng thời song hành với chính sách phân loại và chế tài xử phạt rõ ràng dành cho xe không đạt chuẩn khí thải.
Từ năm 2027, TP.HCM sẽ tiến hành kiểm định khí thải xe máy và ban hành quy định phân loại phát thải. Ban đầu sẽ tập trung tuyên truyền, vận động người dân thay đổi nhận thức rồi mới áp dụng xử phạt hành chính. Trong tương lai, mạng lưới ANPR này sẽ được mở rộng và kết nối với hơn 900 camera điều hành giao thông hiện có, tạo thành một hệ thống giám sát rộng khắp, giảm chi phí vận hành và hạn chế tiêu cực.
Tình trạng ô nhiễm không khí tại TP.HCM đang ở mức báo động với hàng chục ngày chất lượng không khí vượt ngưỡng cho phép trong nửa đầu năm 2025. Nguyên nhân lớn nhất đến từ khí thải của các phương tiện cũ, nhất là xe máy chạy xăng đời cũ với mức thải CO, HC và bụi mịn cao gấp 10-20 lần so với xe đạt chuẩn Euro 4-5. Do đó, việc kiểm soát khí thải phương tiện, đặc biệt trong các khu vực trung tâm thành phố, được xem là nhiệm vụ cấp bách nhằm cải thiện chất lượng môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Song song với việc áp dụng công nghệ nhận diện biển số, TP.HCM cũng đang thúc đẩy các chính sách phát triển giao thông xanh, kiểm soát xe cũ và đẩy nhanh chuyển đổi số trong quản lý môi trường giao thông. Đây là hướng đi tổng thể, nhằm giảm lượng khí thải và khắc phục ô nhiễm không khí tại đô thị lớn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân trong thời gian tới.
