Vào ngày 29/7/2025, Cơ quan Điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã chính thức khởi tố vụ án, đồng thời ra quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam 5 cựu cán bộ, chiến sĩ Trại tạm giam Công an tỉnh Kiên Giang (cũ, nay thuộc Công an tỉnh An Giang) về tội “Dùng nhục hình”. Hành vi của họ đã dẫn đến cái chết của phạm nhân Phùng Thái Châu, gây chấn động dư luận và làm dấy lên làn sóng quan tâm về vấn đề nhân quyền trong các cơ sở giam giữ.
Nhóm bị can gồm các cựu cán bộ, chiến sĩ nghĩa vụ: Đỗ Ngọc Tiến (33 tuổi, cựu cán bộ Đội Quản giáo), Đặng Tấn Phúc (21 tuổi), Trần Trung Nghĩa (23 tuổi), Nguyễn Thành Đạt (22 tuổi), và Đỗ Văn Diễn (21 tuổi), tất cả đều từng thuộc đội Cảnh sát bảo vệ hoặc Đội Quản giáo tại trại tạm giam này. Qua kết quả điều tra, sự việc xảy ra vào ngày 5/1/2025 khi phạm nhân Phùng Thái Châu vi phạm nội quy trại giam. Trong quá trình xử lý, các bị can đã dùng tay đấm và gậy cao su đánh đập phạm nhân này, khiến phạm nhân suy giảm sức khỏe nặng nề và cuối cùng tử vong sau khi được đưa đi cấp cứu.
Chi tiết vụ việc cho thấy phạm nhân Phùng Thái Châu trong lúc giam giữ có biểu hiện la lối, phá hoại cửa buồng giam và chửi bới cán bộ quản giáo, dẫn đến việc bị còng tay vào cửa sổ phòng hỏi cung. Tại đây, nhóm cán bộ quản giáo và chiến sĩ nghĩa vụ đã sử dụng bạo lực vượt quá mức cần thiết, vi phạm nghiêm trọng quy định về đối xử nhân đạo với người bị giam giữ. Hậu quả là phạm nhân Châu bị thương tích nặng, dẫn đến tử vong sau đó tại bệnh viện.
Hành vi của 5 bị can bị xác định phạm vào tội “Dùng nhục hình” theo khoản 4, Điều 373 Bộ luật Hình sự. Đây là hành vi bị nghiêm cấm, thể hiện sự vi phạm quyền con người, lạm dụng quyền lực của lực lượng thi hành nhiệm vụ trong nhà giam. Sự việc đã làm bộc lộ những bất cập trong công tác quản lý và đào tạo cán bộ trong các trại tạm giam, đồng thời tạo ra những thách thức về mặt pháp lý và đạo đức đối với hệ thống tư pháp và ngành công an.
Tình tiết vụ án đang được các cơ quan chức năng tiếp tục làm rõ để xử lý nghiêm minh theo quy định pháp luật. Đây cũng là lời cảnh tỉnh về trách nhiệm của cán bộ quản giáo trong việc áp dụng các biện pháp xử lý phạm nhân phải luôn tôn trọng quyền con người, hạn chế tối đa bạo lực và ngăn ngừa các hành vi vi phạm gây hậu quả đáng tiếc.
