Miền Bắc đang trải qua đợt lũ nặng nề nhất trong nhiều năm nay khi lũ trên các con sông chính như Cầu, Thương liên tục lên cao, vượt trên mức báo động 3, có nơi vượt mốc lịch sử năm 1986. Số nhà bị ngập ước tính lên tới 64.500 căn, hàng trăm nghìn người phải sơ tán đến các nơi an toàn. Tại nhiều khu đô thị, thị trấn dọc theo các con sông này, cảnh tượng các dãy nhà chỉ còn thấy mái, đường phố biến thành sông, xe cộ ngập chìm dưới nước như một cảnh trong phim thảm họa.
Hà Nội – nơi có hệ thống sông ngòi dày đặc – đang phải chạy đua với nước lũ. Lực lượng chức năng đã được huy động tối đa, sẵn sàng ngày đêm để hỗ trợ người dân di dời khỏi vùng nguy hiểm. Các tuyến cao tốc qua thành phố cũng bị nước lũ tràn vào, giao thông tê liệt trên diện rộng. Nhiều xã, phường ở các huyện Sóc Sơn, Đông Anh, Mê Linh, Quốc Oai ngập sâu từ 0,2 – 0,6 mét, nhiều nơi sâu hơn, dự báo ngập kéo dài từ 2 – 4 ngày. Cảnh báo rủi ro thiên tai được nâng lên cấp 2, lên cấp 3 tại các khu vực trọng điểm.
Các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh, Lạng Sơn cũng chịu chung thảm cảnh, nhiều vùng trũng thấp chìm trong nước, ruộng đồng, chuồng trại, nhà máy nhà xưởng gần như chìm hoàn toàn. Các đoàn cứu hộ chật vật tiếp cận các “ốc đảo” ngập nước để cứu người bị kẹt, hối hả đưa từng túi lương thực, mì tôm, nước uống qua thuyền độc mộc. Chuyện cả nhà phải tạm bám trụ trên mái nhà giữa dòng lũ, chờ cứu hộ đã không còn là chuyện hiếm. Đỉnh lũ trên sông Cầu tại trạm Đáp Cầu đạt 7,52 mét, vượt báo động 3 tới 1,22 mét; trên sông Thương tại trạm Cầu Sơn là 17,7 mét, vượt mức lịch sử 0,01 mét. Mực nước xuống chậm, dù trời đã ngớt mưa, nhưng do nước từ thượng nguồn đổ về, tình hình ngập lụt vẫn duy trì.
Bên cạnh thảm cảnh ngập lụt, nguy cơ sạt lở bờ sông, đê và các sườn dốc luôn hiện hữu, đe dọa tính mạng và tài sản của người dân. Hệ thống truyền tải điện, đường truyền viễn thông cũng bị ảnh hưởng, nhiều nơi mất điện, không liên lạc được với thế giới bên ngoài. Đời sống sinh hoạt, sản xuất bị đảo lộn, nhiều trường học phải đóng cửa, các đám cưới, đám hỏi phải hoãn lại vô thời hạn. Nhà cửa, vườn tược, tài sản tích lũy nhiều năm của người dân chỉ trong một đêm đã biến thành “bè nổi” trên dòng lũ dữ.
Không phải chỉ những ngày đầu tiên, mà với mực nước xuống chậm, cộng đồng sẽ còn phải trải qua nhiều ngày vật lộn với các di chứng của thiên tai. Khi nước rút, cảnh tượng đổ nát, ô nhiễm, dịch bệnh là thách thức tiếp theo. Chính quyền các cấp đã kêu gọi lực lượng tại chỗ, các tổ chức thiện nguyện, đoàn thể cùng chung tay giúp sức. Những câu chuyện của những người dân kiên cường dựng lại cuộc sống, những học sinh tập trung dưới mái trường dựng tạm, những y bác sĩ loay hoay bằng mọi cách để cứu sống những nạn nhân sốt xuất huyết phát sinh sau thiên tai – tất cả đều mạnh mẽ chứng minh sức sống mãnh liệt của con người giữa thảm họa.
Đợt lũ này đã trở thành một bài học đắt giá về công tác phòng chống thiên tai tại miền Bắc. Nó cho thấy cần nâng cao cảnh báo sớm, nâng cấp hệ thống đê điều, quy hoạch đô thị, và quan trọng hơn là ý thức tự bảo vệ của mỗi người dân. Giữa bão lũ, những cánh tay giúp đỡ, sự sẻ chia, những nụ cười dù đau thương nhưng vẫn lóe sáng đã trở thành điểm sáng giữa mùa mưa lũ nặng nề.
