Trong bối cảnh thế giới ngày càng nhận thức rõ về biến đổi khí hậu và nhu cầu giảm phát thải khí nhà kính, năng lượng tái tạo đang dần thay thế than đá để trở thành nguồn điện thống trị toàn cầu. Theo báo cáo mới nhất của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), sản lượng điện từ năng lượng tái tạo sẽ vượt qua than đá sớm nhất là năm 2025 và chậm nhất là năm 2026, tùy thuộc vào các biến động thời tiết và giá nhiên liệu.
Điều này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử ngành năng lượng thế giới, khi than đá vốn là nguồn lực chính trong nhiều thập kỷ nay bị thay thế bởi các nguồn điện sạch hơn như năng lượng mặt trời, gió và thủy điện. Sự chuyển đổi này không những đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng mà còn góp phần làm ổn định và giảm nhẹ lượng khí CO2 toàn cầu từ quá trình phát điện, giúp chống lại tình trạng biến đổi khí hậu.
Mặt khác, sản lượng điện hạt nhân cũng được dự báo sẽ đạt kỷ lục mới nhờ việc tái khởi động lò phản ứng ở Nhật Bản, sự phát triển mạnh mẽ tại Mỹ và Pháp, cùng các dự án mới chủ yếu tại châu Á. Nhu cầu điện toàn cầu dự kiến tăng với tốc độ nhanh nhất trong hơn một thập kỷ, do sự phát triển công nghiệp, dịch vụ, và tăng trưởng các lĩnh vực tiêu thụ năng lượng như thiết bị gia dụng, làm mát, trung tâm dữ liệu và xe điện.
Châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ, đóng vai trò then chốt trong xu hướng này khi hai nền kinh tế này chiếm tới 60% mức tăng trưởng tiêu thụ điện toàn cầu trong hai năm 2025-2026. Nhu cầu điện ở Trung Quốc dự kiến tăng đến 5,7%, còn Ấn Độ là 6,6% trong năm tới, động lực chính thúc đẩy năng lượng tái tạo lên ngôi. Tại Mỹ, nhu cầu cũng tăng khoảng 2% mỗi năm, chủ yếu qua sự mở rộng trung tâm dữ liệu và các ngành công nghiệp hiện đại.
Thiên nhiên cũng góp phần tạo ra biến động trong việc sản xuất và tiêu thụ năng lượng, tuy nhiên với sự đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng mặt trời và gió, cùng với khí đốt tự nhiên và năng lượng hạt nhân, thế giới đang trên hành trình cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Điều này hứa hẹn một kỷ nguyên năng lượng sạch phát triển bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực lên khí hậu toàn cầu từ năm 2025 đến 2026 trở đi.
