Viện Gamaleya phối hợp cùng Bộ Y tế Nga chuẩn bị triển khai thử nghiệm lâm sàng vaccine ung thư cá nhân hóa đầu tiên cho người bệnh vào cuối tháng 9 hoặc đầu tháng 10 năm 2025. Các thử nghiệm sẽ diễn ra tại Viện Nghiên cứu Hertsen và Trung tâm Ung thư Blokhin tại Moskva, nơi tiếp nhận các bệnh nhân u hắc tố ác tính – một dạng ung thư da có khả năng di căn cao và nguy hiểm.
Điểm đặc biệt của vaccine này là tính cá nhân hóa tuyệt đối. Mỗi liều vaccine được thiết kế dựa trên dữ liệu giải trình tự gen riêng biệt của khối u từng bệnh nhân thông qua việc phân tích gen kết hợp với thuật toán trí tuệ nhân tạo để tạo ra mRNA mang các tân kháng nguyên đặc hiệu. Chu trình từ phân tích khối u đến sản xuất vaccine được hoàn tất chỉ trong vòng một tuần nhờ công nghệ điện toán mạng nơ-ron và tự động hóa dây chuyền sản xuất tại Viện Gamaleya.
Không giống các vaccine truyền thống, vaccine ung thư cá nhân hóa này hoạt động bằng cách huấn luyện hệ miễn dịch nhận diện nhiều tân kháng nguyên khối u khác nhau, giúp tế bào lympho gây độc trong cơ thể nhận biết và tiêu diệt chính xác tế bào ung thư. Thử nghiệm trước đó trên mô hình động vật cho thấy vaccine có thể giảm tới 80% kích thước khối u và ngăn chặn sự di căn. Thử nghiệm giới hạn trên người cũng cho kết quả tích cực, giúp kiểm soát bệnh hiệu quả mà không cần hóa trị hay xạ trị liên tục – vốn gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng.
Do tính cá nhân hóa cao, loại vaccine này tuân thủ một quy trình pháp lý đặc biệt do chính phủ Nga ban hành nhằm rút ngắn thời gian cấp phép, khác với quy trình thuốc truyền thống. Dự kiến vaccine sẽ được cung cấp miễn phí thông qua hệ thống y tế công, với chi phí sản xuất mỗi liều khoảng 300.000 rúp (khoảng 2.900 USD) do Bộ Y tế Nga chi trả toàn bộ nhằm đảm bảo quyền tiếp cận điều trị. Ngoài u hắc tố, Viện Gamaleya cũng đang phát triển các vaccine tương tự cho các dạng ung thư khó điều trị như ung thư tụy, thận và phổi không tế bào nhỏ.
Thành công của thử nghiệm này có thể đánh dấu bước ngoặt trong y học điều trị ung thư, mở ra triển vọng mới cho việc kiểm soát ung thư như một bệnh mạn tính và thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực vaccine cá nhân hóa dựa trên công nghệ tiên tiến mRNA và AI. Đây cũng là minh chứng cho sự phát triển vượt bậc của Nga trong nghiên cứu y sinh và công nghệ sinh học hiện đại.
