Dòng hoàn lưu đảo ngược kinh tuyến Đại Tây Dương (AMOC) là dòng hải lưu quan trọng điều tiết khí hậu toàn cầu, vận chuyển nước ấm từ vùng nhiệt đới lên châu Âu và Bắc Cực, giúp cân bằng nhiệt độ và khí hậu khu vực. Tuy nhiên, mới đây các nhà khoa học cảnh báo AMOC đang suy yếu đến mức thấp nhất trong 1.600 năm qua do biến đổi khí hậu toàn cầu, khiến nguy cơ dòng hải lưu này có thể ngừng lưu thông chỉ trong vài thập kỷ tới trở nên hiện hữu.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí Environmental Research Letters cho thấy nếu lượng khí thải carbon tiếp tục tăng, có tới 70% mô hình khí hậu dự báo AMOC sẽ dần sụp đổ. Ngay cả trong tình huống phát thải thấp nhất, vẫn có 25% mô hình nhận định khả năng này. Điểm bùng phát, thời khắc không thể đảo ngược sự sụp đổ của dòng hải lưu, được dự báo có thể xảy ra trong vòng 10-20 năm tới, theo đánh giá của giáo sư Stefan Rahmstorf thuộc Viện Nghiên cứu tác động khí hậu Potsdam (Đức).
Hậu quả của việc AMOC ngừng lưu thông sẽ vô cùng nghiêm trọng. Vành đai mưa nhiệt đới sẽ dịch chuyển, đe dọa an ninh lương thực của hàng trăm triệu người trên toàn cầu. Tây Âu có thể hứng chịu mùa đông cực kỳ lạnh giá và mùa hè hạn hán nghiêm trọng. Mực nước biển có thể dâng cao gây ngập lụt vùng ven biển, với mức tăng dự kiến lên đến 50cm tăng cường áp lực môi trường và xã hội.
Nghiên cứu này đã làm dấy lên những lo ngại sâu sắc khi viễn cảnh sụp đổ sớm của AMOC từng được đánh giá là rất thấp trước đây. Tuy nhiên, tình trạng hiện nay cho thấy chúng ta phải chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với hệ quả biến đổi khí hậu vô cùng phức tạp và quy mô toàn cầu. Việc giảm phát thải carbon và hành động khẩn cấp để làm chậm quá trình nóng lên toàn cầu là cần thiết nhằm tránh kịch bản tồi tệ này xảy ra.
