Phiên tòa xét xử vụ án khai thác cát lậu quy mô lớn tại tỉnh Bình Thuận (trước đây) diễn ra ngày 12/8 với tâm điểm là bị cáo Trần Văn Thuận, tức Tú “ác”, Giám đốc Công ty Long Thái Việt. Ông Thuận bị tuyên 4 năm 6 tháng tù về các tội Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và Trốn thuế, do đã chỉ đạo khai thác trái phép gần 40.000 m³ cát thạch anh trên các khu vực ở xã Sơn Mỹ, Hàm Tân và xã Tân Tiến, La Gi, trị giá gần 6 tỷ đồng, đồng thời trốn thuế hơn 3 tỷ đồng trong các năm 2022-2023.
Quá trình phạm tội, bị cáo Thuận đã mua đất và thỏa thuận khai thác cát trên các diện tích đất không được cấp phép, dùng cả hai công ty Long Thái Việt và Phương Nam – Bình Thuận (do vợ đứng tên), và không lập sổ sách, hồ sơ để che giấu sản lượng khai thác thực tế. Ngoài ra, việc giao dịch không qua tài khoản công ty mà dùng tài khoản cá nhân nhằm giảm thuế phải nộp cho nhà nước cũng được làm rõ tại tòa.
Bên cạnh bị cáo Thuận, những người có liên quan như Nguyễn Thị Thúy Nga (giám đốc Công ty Phương Nam – Bình Thuận), Nguyễn Thị Thúy Diễm (kế toán của hai công ty), và Nguyễn Phước Huệ (chủ đất bán cát trên diện tích không phép) cũng bị xét xử và nhận án tù, với tình tiết đồng phạm trong các hành vi vi phạm khai thác tài nguyên cũng như tội Trốn thuế. Đặc biệt, Hoàng Văn Thảo bị kết án 15 năm tù vì lừa đảo chiếm đoạt hơn 2 tỷ đồng bằng chiêu “chạy án” cho Tú “ác”.
Hội đồng xét xử nhận định hành vi của các bị cáo không những gây thất thu ngân sách lớn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, cảnh quan tự nhiên và gây mất an ninh trật tự tại địa phương. Vụ việc đã tạo nên điểm nóng về trật tự trị an ở Bình Thuận một thời gian dài, làm dư luận địa phương phẫn nộ. Tòa án cũng nhấn mạnh vai trò đồng phạm tiếp tay và sự cố ý trong việc phạm luật của các bị cáo là yếu tố tăng nặng trong phán quyết.
Vụ án khai thác cát lậu lớn này một lần nữa cảnh báo về tình trạng vi phạm pháp luật liên quan đến tài nguyên khoáng sản tại các địa phương, đồng thời cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường quản lý, giám sát tài nguyên và trách nhiệm của các cơ quan chức năng để bảo vệ tài nguyên quốc gia và môi trường sống của người dân.