Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt phát triển lò phản ứng module nhỏ hướng tới làm chủ công nghệ

Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, đơn vị chủ trì vận hành lò phản ứng hạt nhân duy nhất tại Việt Nam hơn bốn thập kỷ qua, đang tích cực lên kế hoạch phát triển công nghệ lò phản ứng hạt nhân module nhỏ, với mục tiêu xây dựng từ 8 đến 10 tổ máy trước năm 2035. Đây được xem là bước đột phá nhằm giúp Việt Nam làm chủ công nghệ lò hạt nhân công suất nhỏ, một xu hướng phát triển mới được áp dụng trên thế giới nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng bền vững và an toàn hơn.

Mô hình lò phản ứng module nhỏ có công suất dưới 300MW điện mỗi tổ máy, nhỏ hơn nhiều so với các lò truyền thống với công suất từ 1.000 đến 1.600MW mỗi tổ máy. Ưu điểm nổi bật của loại lò này là sử dụng công nghệ an toàn thụ động hoàn toàn, dựa trên đối lưu tự nhiên và tự làm mát lõi lò mà không cần nguồn điện từ bên ngoài. Điều này rút ngắn thời gian và chi phí đầu tư, đồng thời tăng tính linh hoạt và khả năng mở rộng, đặc biệt phù hợp với các lưới điện quy mô nhỏ và vừa.

Tuy nhiên, lò phản ứng module nhỏ vẫn còn trong giai đoạn nghiên cứu, thử nghiệm và kiểm chứng tại nhiều quốc gia trên thế giới, khác biệt so với lò phản ứng truyền thống đã được chứng minh an toàn và hiệu quả hơn 70 năm qua. Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt tập trung nghiên cứu sâu về công nghệ thế hệ mới này, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế với các tổ chức và quốc gia có nền khoa học hạt nhân phát triển như IAEA, Nga, Nhật Bản và Hàn Quốc. Việt Nam hiện có đội ngũ kỹ sư và nhà khoa học được đào tạo bài bản với kinh nghiệm vận hành lò phản ứng và nghiên cứu ứng dụng hạt nhân, tạo nền tảng vững chắc cho việc phát triển công nghệ này.

Phát triển lò phản ứng hạt nhân module nhỏ không chỉ giúp Việt Nam nắm bắt xu hướng công nghệ năng lượng hạt nhân mới mà còn góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia một cách chủ động, bền vững. Việc này phù hợp với chiến lược phát triển năng lượng sạch và giảm phát thải carbon, đồng thời tạo cơ hội đào tạo, nghiên cứu chuyên sâu và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực hạt nhân dân sự của đất nước.

Cùng với sự đầu tư nghiên cứu và hợp tác quốc tế, kế hoạch xây dựng các tổ máy lò phản ứng module nhỏ của Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt được kỳ vọng sẽ đặt nền móng cho công nghệ hạt nhân an toàn, hiện đại tại Việt Nam trong những thập kỷ tới, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường một cách bền vững.