Giữa cái nắng như đổ lửa của Sài Gòn, công trường nút giao An Phú vẫn ồn ào tiếng máy, nhưng nhịp độ thi công dường như chậm lại so với kỳ vọng ban đầu. Đây vốn là siêu dự án trọng điểm, được kỳ vọng mở ra “cửa sinh” cho hàng triệu phương tiện mỗi ngày ra vào thành phố, kết nối trung tâm với vùng Đông và sân bay Long Thành. Thế nhưng, đến tháng 7/2025, tổng tiến độ mới đạt khoảng 68%, dù mốc hoàn thành đã được điều chỉnh từ 30/4 sang 31/12/2025. Câu chuyện chậm tiến độ đã trở thành “điệp khúc” quen thuộc, khiến người dân không khỏi thất vọng, còn các nhà quản lý thì liên tục ra văn bản đôn đốc, nhắc nhở chủ đầu tư và các nhà thầu.
Điểm đặc biệt của dự án này là sự “chia nhỏ” đến mức kỷ lục: 24 gói thầu với hơn 20 nhà thầu tham gia, riêng khâu xây lắp đã có hơn 10 gói chính. Ban Giao thông lý giải, việc chia nhỏ gói thầu nhằm tăng cạnh tranh, đảm bảo tính đồng bộ và độc lập của từng hạng mục. Thực tế, lý thuyết “nhiều người làm thì nhanh” đã không đúng với hiện trường An Phú. Các gói thầu chồng chéo, phối hợp thiếu nhịp nhàng, nhiều hạng mục như cầu đi bộ, tháp trung tâm thậm chí chưa tìm được nhà thầu. Đơn cử, gói thầu XL5 (hầm chui HC1-01) có đến 5 nhà thầu cùng thi công nhưng vẫn liên tục chậm tiến độ, buộc Ban Giao thông phải nhận khuyết điểm với thành phố. Mặt bằng thi công không lớn, số lượng nhà thầu lại quá đông khiến công trường trở thành “mê cung” quản lý, thay vì một cỗ máy vận hành trơn tru.
Không chỉ dừng lại ở khâu tổ chức, dự án còn vướng vào vấn đề giải phóng mặt bằng (GPMB) tại nhánh cầu vượt N1.2 với diện tích lên đến 22.000 m². Việc GPMB chậm trễ đã kéo theo hàng loạt hạng mục khác không thể triển khai đồng bộ, dù một số đoạn hầm chui đã thông xe. Sở Xây dựng liên tục nhắc nhở chủ đầu tư tập trung huy động nhân lực, máy móc, vật tư nhưng trên thực tế, công trường vẫn ì ạch. Thậm chí, ngay cả khi đã có văn bản yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, tập thể liên quan đến chậm tiến độ, đến nay vẫn chưa có báo cáo chính thức nào được công bố. Sự chậm trễ này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ dự án, mà còn làm xói mòn niềm tin của người dân vào năng lực quản trị đô thị.
Hậu quả của việc chậm tiến độ không chỉ dừng lại ở công trường. Trên thực tế, hàng ngàn phương tiện mỗi ngày vẫn phải vật lộn với cảnh kẹt xe kinh hoàng tại các cửa ngõ phía Đông. Các điểm “thắt cổ chai” liên hoàn xuất hiện khi cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây bị đóng làn để thi công. Xe tải, container, xe khách, xe con ùn ứ hàng giờ đồng hồ, người dân mệt mỏi, sốt ruột, doanh nghiệp thiệt hại vì hàng hóa ì ạch. Một chuyên gia giao thông nhận định, nguyên nhân sâu xa là do thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị quản lý, chưa xây dựng được kịch bản điều tiết giao thông linh hoạt khi thi công các dự án trọng điểm. Nút giao An Phú chậm tiến độ không chỉ là câu chuyện của một công trình, mà là bài toán về quy hoạch, quản lý và trách nhiệm của cả hệ thống.
Hiện tại, Ban Giao thông đang chuẩn bị báo cáo về kết quả kiểm điểm, tiến độ hoàn thành dự án để trình Sở Xây dựng trước ngày 30/7. Nhưng liệu báo cáo đó có thực sự “giải thoát” được siêu dự án khỏi vòng xoáy trễ hẹn? Người dân Sài Gòn vẫn đang chờ đợi một tín hiệu lạc quan, rằng những cam kết về tiến độ sẽ không chỉ là những con số trên giấy, mà phải được hiện thực hóa bằng những làn xe lưu thông thông suốt, những công trình chất lượng, và quan trọng nhất – niềm tin vào sự minh bạch, trách nhiệm của những người quản lý đô thị. Nút giao An Phú đang thực sự trở thành phép thử cho năng lực quản trị, sự kiên trì và quyết tâm của thành phố trong hành trình thoát khỏi “lời nguyền” trễ hẹn của các siêu dự án giao thông.
