Khung cảnh cuối tuần tại xã Phượng Dực, Hà Nội trở nên sôi động khác thường khi hội trường và nhà văn hóa chật kín những học viên đủ mọi lứa tuổi, từ thanh niên cho đến những nghệ nhân U70, U80, vốn quen với cuộc sống và công việc thủ công truyền thống. Tại đây, mọi người cùng nhau học cách khai thác trí tuệ nhân tạo (AI), sử dụng phần mềm dựng video như CapCut và nghệ thuật livestream bán hàng trên các sàn thương mại điện tử.
Được tổ chức từ cuối năm 2023, các lớp học này do chị Vũ Kim Oanh và đội ngũ cộng sự đứng lớp, tận tình hướng dẫn bà con cách sử dụng điện thoại, từ ghi nhớ mật khẩu đến vận hành các công cụ số hóa. Điều đặc biệt là dù tuổi đã cao, nhiều nghệ nhân làm mây tre đan, tò he hay khảm trai, những sản phẩm truyền thống của vùng đất Phú Xuyên, giờ đây đã làm chủ được các công nghệ mới, thậm chí livestream hàng giờ thu hút khách hàng trực tuyến.
Sự chuyển mình của làng nghề không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà còn chứa đựng những cung bậc cảm xúc mạnh mẽ. Ban đầu là sự e dè, thậm chí hoài nghi, khi một số người lớn tuổi khó bắt kịp kỹ thuật số nhưng nhờ sự kiên trì, tận tâm của những người làm công tác đào tạo và chính quyền địa phương, câu chuyện đã thay đổi. Những nghệ nhân dù đã U70 vẫn tự tin quảng cáo sản phẩm qua các phiên livestream, sử dụng AI để tạo nội dung quảng cáo đẹp mắt và thu hút.
Mô hình này đã góp phần làm mới hình ảnh làng nghề truyền thống giữa thời đại số hóa, giúp mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao thu nhập cho bà con. Từ 10-20 người ban đầu, số lượng học viên tăng lên hàng trăm, chứng tỏ sức hút và hiệu quả thiết thực của các lớp học trong cộng đồng. Chính quyền địa phương định hướng xây dựng mô hình chuyển đổi số toàn diện, kết nối từng hộ gia đình thành gian hàng điện tử, tạo nên diện mạo năng động cho vùng quê.
Câu chuyện tại xã Phượng Dực không chỉ là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của nghề truyền thống mà còn là ví dụ sinh động về cách nghệ nhân nhỏ tuổi U70 có thể thích nghi và phát triển cùng công nghệ hiện đại, từ đó góp phần phát triển kinh tế địa phương theo hướng bền vững, văn minh và sáng tạo.
