Trong kỷ nguyên của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự bùng nổ của công nghệ robot và trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang tạo ra những thay đổi sâu rộng trong môi trường lao động toàn cầu. Theo các dự báo, trong thập niên tới, khoảng 75 triệu công nhân trên thế giới có nguy cơ bị thay thế bởi robot tự động và hệ thống thông minh, đặc biệt trong các ngành sản xuất, lắp ráp và logistics.
Sự thay thế này không chỉ là vấn đề lý thuyết khi các tập đoàn công nghệ lớn và các nhà sản xuất như Vingroup đang đầu tư mạnh vào phát triển robot thông minh. VinMotion, một công ty công nghệ thuộc Vingroup, được thành lập từ đầu năm 2025, đã triển khai robot tại các nhà máy của VinFast để hỗ trợ vận chuyển linh kiện, kiểm tra chất lượng và thực hiện các thao tác lặp lại trên dây chuyền sản xuất. Trong tương lai, các robot này còn được phát triển để giao tiếp và xử lý hình ảnh, ngôn ngữ tự nhiên nhằm phục vụ thêm nhiều lĩnh vực khác như y tế, giáo dục và dịch vụ khách hàng.
Việc ứng dụng robot không chỉ giúp tăng năng suất và giảm chi phí sản xuất mà còn tạo ra những thách thức lớn về việc làm cho lực lượng lao động truyền thống. Các công nhân trong các lĩnh vực công nghiệp chế tạo, lắp ráp hay các công việc đòi hỏi thao tác lặp đi lặp lại có thể sẽ mất việc hoặc phải chuyển đổi sang những công việc đòi hỏi kỹ năng công nghệ cao hơn. Đồng thời, sự phát triển mạnh mẽ của AI cũng đặt ra yêu cầu mới về kỹ năng và ngoại ngữ cho người lao động trong việc tìm kiếm việc làm có thu nhập cao trong tương lai.
Để đối mặt với xu hướng này, nhiều chuyên gia nhấn mạnh vai trò của việc đào tạo lại nguồn nhân lực và tăng cường kỹ năng số, ngoại ngữ, cùng với việc phát triển các kỹ năng mềm, sáng tạo và khả năng tương tác với công nghệ mới. Đồng thời, các quốc gia và doanh nghiệp cũng cần xây dựng các chiến lược thích ứng linh hoạt, hỗ trợ người lao động chuyển đổi nghề nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ quá trình tự động hóa mạnh mẽ.
