Trong những năm gần đây, Việt Nam đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của thanh toán không dùng tiền mặt do các tổ chức tín dụng thúc đẩy. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cùng các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp công nghệ đã phối hợp chặt chẽ nhằm xây dựng một hệ sinh thái tài chính số an toàn, minh bạch và thuận tiện. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dân và doanh nghiệp mà còn phù hợp với xu thế chuyển đổi số và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
Một điểm nhấn quan trọng trong chiến lược này là việc phát triển thanh toán qua QR code, trong đó NHNN đã triển khai thanh toán QR xuyên biên giới. Người Việt Nam khi đi du lịch hoặc công tác tại các nước như Thái Lan, Trung Quốc, và sắp tới là Ấn Độ, Malaysia, Singapore có thể dễ dàng thanh toán bằng QR như tại trong nước, với tỉ giá cạnh tranh và tiện lợi hơn nhiều so với việc sử dụng thẻ quốc tế truyền thống. Tính năng này cũng mở ra cơ hội lớn cho các cửa hàng, thậm chí quy mô nhỏ, phục vụ khách du lịch quốc tế một cách nhanh chóng, an toàn và tiện lợi.
Bên cạnh đó, mô hình cho vay trực tuyến (online lending) được NHNN khuyến khích như một công cụ thúc đẩy tài chính toàn diện. Các ngân hàng như MBBank đã ứng dụng công nghệ eKYC và chữ ký số để rút ngắn thời gian thẩm định và giải ngân vay vốn chỉ trong vài phút, tạo điều kiện thuận lợi cho cả khách hàng cá nhân và doanh nghiệp nhỏ, vừa tiếp cận vốn nhanh chóng với chi phí thấp. NHNN cũng đang thử nghiệm cơ chế cho vay ngang hàng (P2P lending) trong khuôn khổ có kiểm soát nhằm đa dạng hóa nguồn vốn và phương thức tiếp cận tín dụng.
Song hành với việc mở rộng các dịch vụ thanh toán số và cho vay trực tuyến, NHNN và các tổ chức tín dụng cũng đặc biệt chú trọng vấn đề an toàn bảo mật thông tin và hệ thống công nghệ thông tin. Các yêu cầu nghiêm ngặt về đánh giá, khắc phục lỗi kỹ thuật, cập nhật phần mềm, và bảo vệ dữ liệu cá nhân được đặt lên hàng đầu nhằm đảm bảo niềm tin của khách hàng và giữ vững sự ổn định, an toàn của hệ thống tài chính số. Qua đó, việc phòng chống rủi ro từ tấn công mạng và lộ lọt dữ liệu được tăng cường liên tục.
Việc thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt không chỉ góp phần hiện đại hóa hệ thống tài chính quốc gia mà còn mở ra nhiều cơ hội mới về kinh tế số, hỗ trợ sự phát triển bền vững và hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế toàn cầu. Động thái này phản ánh quyết tâm của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong việc đưa Việt Nam trở thành một điểm sáng về chuyển đổi số trong khu vực, tạo nền tảng cho các mô hình kinh doanh và tiêu dùng hiện đại, tiện lợi và minh bạch hơn.
