TP Hồ Chí Minh tồn đọng gần 100 xe buýt mới khi chuyển đổi sang xe điện

Từ năm 2018 đến nay, TP Hồ Chí Minh đã tồn đọng gần 100 xe buýt mới sử dụng nhiên liệu khí nén thiên nhiên (CNG), mỗi chiếc có trị giá từ 2-3 tỷ đồng, tổng giá trị khoảng 200-300 tỷ đồng. Những chiếc xe này do Tổng công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn (Samco) sở hữu và chưa được đưa vào vận hành do nhiều nguyên nhân như thiếu trạm nạp nhiên liệu CNG, nguồn cung vượt cầu và thay đổi kế hoạch kinh doanh trong bối cảnh thành phố đẩy mạnh chuyển đổi sang phương tiện giao thông sử dụng điện và năng lượng xanh.

Trước đây, xe buýt CNG được TP Hồ Chí Minh khuyến khích phát triển nhờ ưu điểm giảm phát thải so với xe chạy dầu diesel. Tuy nhiên, quá trình triển khai cho thấy hiệu quả đạt được không như kỳ vọng vì chi phí đầu tư lớn, hạ tầng trạm nạp nhiên liệu hạn chế, trợ giá chưa hợp lý. Hiện thành phố có khoảng 500 xe buýt CNG đang vận hành, bên cạnh gần 100 xe mới bị tồn kho.

Theo quy định tại Quyết định 876 của Thủ tướng Chính phủ năm 2022, từ năm 2025, tất cả xe buýt đầu tư mới hoặc thay thế tại các đô thị lớn phải sử dụng điện hoặc năng lượng xanh, trong khi xe buýt dùng CNG chỉ được xem là phương tiện thân thiện môi trường, chưa thuộc nhóm nhiên liệu xanh theo tiêu chuẩn mới. Do đó, phương án phát triển thêm xe buýt CNG tại TP HCM không còn phù hợp với xu hướng chuyển đổi này.

Sở Xây dựng TP HCM đã phối hợp với Samco và các bên liên quan rà soát, xây dựng các phương án xử lý để tránh lãng phí tài sản công, đồng thời tối ưu hóa nguồn lực đã đầu tư. Các phương án được cân nhắc bao gồm chuyển đổi công năng, thanh lý hoặc cải hoán các xe buýt tùy theo tình trạng kỹ thuật. Song song đó, thành phố đang mở rộng mạng lưới xe buýt điện với hơn 600 xe điện đang khai thác trên tổng số hơn 2.300 xe buýt, dự kiến sẽ tăng lên trên 3.300 xe điện vào năm 2030 nhằm hiện đại hóa hệ thống vận tải hành khách công cộng.

Việc tồn đọng gần 100 xe buýt CNG mới chưa được sử dụng không chỉ phản ánh sự thay đổi mạnh mẽ trong chính sách năng lượng và phát triển bền vững của TP HCM mà còn đặt ra yêu cầu cần có các giải pháp linh hoạt, đảm bảo hiệu quả kinh tế khi chuyển đổi hệ thống xe buýt sang điện và năng lượng xanh trong tương lai gần. Đồng thời, thành phố cũng cần có chính sách hỗ trợ và lộ trình rõ ràng để giải quyết dứt điểm những tài sản bị tồn kho nhằm tránh thất thoát nguồn lực đầu tư công.