Giữa tháng 11/2025, cơn mưa lũ lịch sử quét qua các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên như một cơn ác mộng không dứt. Những dòng nước cuộn xiết, những con sông tràn bờ, những ngôi làng chìm trong biển nước, hàng trăm người mất tích, hàng ngàn ngôi nhà sập đổ, hàng triệu gia súc, gia cầm bị cuốn trôi. Đây không chỉ là một trận thiên tai, mà là một thảm họa để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm trí người dân, trong ký ức lịch sử của cả vùng đất vốn đã quen với bão lũ.
Con số thống kê khiến ai cũng nghẹn lòng: hơn 100 người chết và mất tích, hơn 186.000 căn nhà bị ngập, gần 100.000 lồng nuôi thủy sản mất trắng, hơn 51.000 ha lúa và hoa màu bị tàn phá, thiệt hại kinh tế ước tính lên tới hơn 16.000 tỷ đồng. Các tỉnh Đắk Lắk, Khánh Hòa, Gia Lai, Lâm Đồng là những nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất. Những con số ấy không chỉ là thống kê, mà là nỗi đau của từng gia đình, là tiếng khóc của những người mất người thân, là cảnh tượng hoang tàn của những ngôi làng từng yên bình giờ đây chìm trong bùn lũ.
Nguyên nhân của trận lũ lịch sử này được các chuyên gia khí tượng lý giải là do sự kết hợp của nhiều yếu tố cực đoan: hiện tượng La Nina kéo dài, không khí lạnh tăng cường từ phía Bắc, nhiễu động gió đông hoạt động mạnh, cộng với lượng mưa kỷ lục liên tiếp trong nhiều tuần khiến đất đai bão hòa nước. Tổng lượng lũ trên lưu vực sông Ba lên tới khoảng 4 tỷ mét khối, vượt xa kỷ lục năm 1993. Các hệ thống thủy điện dù đã cố gắng điều tiết, nhưng với lượng nước khổng lồ, việc xả lũ là điều không thể tránh khỏi, khiến tình hình thêm phần nghiêm trọng.
Trước hậu quả nặng nề, Chính phủ đã phát động “Chiến dịch Quang Trung” nhằm thần tốc xây dựng lại nhà ở cho các gia đình bị thiệt hại. Các bộ ngành, địa phương khẩn trương rà soát, bố trí đất tái định cư, huy động nguồn lực hỗ trợ người dân. Ban Vận động Cứu trợ Trung ương đã phân bổ hàng trăm tỷ đồng cho các tỉnh bị ảnh hưởng, hỗ trợ nhu yếu phẩm, vật tư xây dựng, giúp người dân vượt qua thời điểm khó khăn. Tuy nhiên, hành trình tái thiết không chỉ là xây lại nhà cửa, mà còn là khôi phục niềm tin, ổn định cuộc sống, và đặc biệt là bài học về công tác phòng chống thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan.
Trận mưa lũ lịch sử đã xóa nhòa nhiều kinh nghiệm sinh tồn, thách thức cả hệ thống dự báo, cảnh báo và ứng phó thiên tai. Bài học lớn nhất là không thể chỉ nhìn vào từng mảnh rời rạc, mà cần có cái nhìn tổng thể, gắn chặt công tác dự báo với đánh giá rủi ro ở quy mô lưu vực, có tính đến biến đổi khí hậu và sự thay đổi của mặt đệm. Miền Trung, nơi từng trải qua bao lần thiên tai, giờ đây lại đứng trước một thử thách lớn hơn bao giờ hết. Nhưng cũng chính nơi đây, tinh thần đoàn kết, ý chí vượt khó, và niềm tin vào tương lai vẫn luôn cháy bỏng trong từng con người.
