Các nhà lãnh đạo công nghệ hàng đầu thế giới như Bill Gates, Elon Musk và Jensen Huang – CEO Nvidia – đã liên tục cảnh báo về tác động sâu rộng của trí tuệ nhân tạo (AI) lên thị trường lao động toàn cầu. Theo họ, AI không chỉ thay đổi cách thức làm việc mà còn có thể khiến nhiều công việc truyền thống biến mất hoặc được tự động hóa hoàn toàn trong vòng chưa đầy 20 năm tới.
Jensen Huang dự đoán tuần làm việc có thể được rút ngắn còn 4 ngày khi AI hỗ trợ tự động hóa hàng loạt công việc. Trong khi đó, Bill Gates nhấn mạnh khả năng con người có thể không còn cần thiết với nhiều loại nhiệm vụ do AI đảm nhận. Elon Musk cũng đồng tình với quan điểm rằng hầu hết mọi người có thể không cần làm việc trong tương lai gần nếu AI phát triển đủ mạnh.
Ông Geoffrey Hinton – người được gọi là ‘cha đẻ của AI’ – cảnh báo rằng các tập đoàn công nghệ lớn đang ưu tiên lợi nhuận ngắn hạn, dẫn đến việc ồ ạt bán công nghệ AI rẻ tiền thay thế lao động người, gây nguy cơ thất nghiệp hàng loạt. Công nghệ này đã thu hút đầu tư lên đến nghìn tỷ USD từ các tập đoàn vào hạ tầng trung tâm dữ liệu và chip xử lý, đồng thời tạo ra khoảng 1.000 tỷ USD doanh thu trên thị trường.
Tuy nhiên, AI cũng mở ra nhiều cơ hội việc làm mới trong các lĩnh vực như lập trình, phân tích dữ liệu, đào tạo và quản trị đạo đức AI. Những công nghệ mới này giúp tối ưu hóa năng suất, cho phép nhân viên tập trung vào các công việc sáng tạo và chiến lược thay vì các công việc lặp đi lặp lại. Các tập đoàn lớn như Unilever, Siemens và Amazon đã bắt đầu ứng dụng AI để nâng cao hiệu quả tuyển dụng và quản lý nhân sự.
Tại Việt Nam và nhiều nước khác, AI đang thúc đẩy chuyển đổi số mạnh mẽ trong các ngành công nghiệp, tài chính, viễn thông và sản xuất công nghệ cao. Cơ hội tăng trưởng kinh tế từ AI được ước tính trị giá hàng nghìn tỷ USD, đồng thời đòi hỏi nâng cấp kỹ năng của lực lượng lao động để đáp ứng yêu cầu mới. Song song đó, nguy cơ mất cân bằng cung cầu lao động, chảy máu chất xám và sự phân hóa kỹ năng đang là thách thức lớn đòi hỏi sự lãnh đạo chiến lược từ chính phủ và doanh nghiệp.
