Trong những năm gần đây, công nghệ deepfake và trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh ngày càng phát triển vượt bậc đã mở ra nguy cơ mới cho người dùng Việt Nam khi bị lừa đảo tài chính tinh vi. Deepfake cho phép giả mạo hình ảnh, giọng nói, thậm chí cả video trực tiếp với độ chân thực rất cao, khiến người dùng khó lòng phân biệt thật giả. Điều này biến họ trở thành những mục tiêu dễ dàng cho những kẻ gian nhắm tới để chiếm đoạt tài sản. Nghiên cứu cho thấy có tới 99,9% người không thể nhận diện được nội dung deepfake, tạo điều kiện cho các vụ giả mạo lừa đảo diễn ra trót lọt.
Tại Việt Nam, số lượng các vụ lừa đảo liên quan đến công nghệ này gia tăng nhanh chóng, với hơn 220.000 báo cáo trong năm 2024, đa phần liên quan đến lĩnh vực tài chính và ngân hàng. Những danh tính giả được cấu thành từ một phần thật và phần giả có thể vượt qua các kiểm tra định danh, mở tài khoản hoặc vay tín dụng, thậm chí chuyển tiền qua biên giới. Những vụ lừa đảo này không chỉ phá vỡ tài chính cá nhân, mà còn làm suy giảm niềm tin vào hệ thống ngân hàng số và thương mại điện tử.
Thực tế, không chỉ người dùng bình thường mà cả người nổi tiếng cũng bị lợi dụng hình ảnh qua deepfake để tạo clip quảng cáo giả mạo, lừa đảo người tiêu dùng. Điển hình như ca sĩ Hòa Minzy đã công khai cảnh báo về việc hình ảnh và video giả mạo sử dụng công nghệ AI được phát tán trên mạng nhằm chiếm đoạt lòng tin và tiền bạc của người hâm mộ. Những clip này rất thuyết phục, có cả lời nói và cử động giống thật khiến người nghi ngờ cũng dễ bị đánh lừa.
Để đối phó với nguy cơ này, các biện pháp như xác thực sinh trắc học đã được áp dụng nhưng vẫn còn nhiều thách thức do công nghệ deepfake ngày càng tiên tiến. Đồng thời, các chuyên gia và cơ quan quản lý khuyến khích nâng cao nhận thức của người dùng về thủ đoạn lừa đảo, cảnh giác với những nội dung giả mạo và báo cáo kịp thời các hành vi bất thường. Các cơ quan cũng thúc đẩy việc luật hóa những hành vi lừa đảo, phát tán tin giả bằng AI và deepfake nhằm bảo vệ người dân và thị trường tài chính.
Với sự phát triển nhanh chóng của AI và deepfake, người dùng Việt cần hết sức cảnh giác, cập nhật thông tin và sử dụng các công cụ hỗ trợ nhận diện nội dung giả để bảo vệ bản thân trước những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi, tránh những mất mát tài chính và tổn thương về tinh thần trong kỷ nguyên số hóa ngày càng sâu rộng.
