Công nghệ robot và trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển vượt bậc đang tạo ra một cuộc cách mạng trong sản xuất và dịch vụ. Dự báo trong thập kỷ tới, khoảng 75 triệu công nhân trên thế giới có thể bị thay thế bởi robot, đặc biệt trong các lĩnh vực sản xuất, đóng gói, vận chuyển và thậm chí dịch vụ kho bãi.
Sự chuyển đổi này xuất phát từ nhu cầu nâng cao hiệu suất và giảm chi phí lao động. Ví dụ, Trung Quốc đã có bước tiến lớn khi sử dụng robot trong các nhà máy nhiều hơn gấp 5 lần so với Mỹ, tái định hình ngành sản xuất toàn cầu và củng cố vị thế của mình như “công xưởng thế giới”.
Tuy nhiên, xu hướng này cũng đặt ra thách thức to lớn về mặt xã hội và kinh tế. Khối lượng lớn lao động có thể mất việc làm hoặc bị thay thế bởi máy móc, đòi hỏi chính phủ và doanh nghiệp phải có giải pháp nâng cao kỹ năng lao động, chuyển đổi nghề nghiệp và đào tạo công nghệ kỹ thuật số để tạo ra lực lượng lao động chất lượng cao, thích ứng với nền công nghiệp số.
Bên cạnh đó, các triển lãm công nghệ và đổi mới sáng tạo gần đây tại Việt Nam cho thấy nỗ lực kết nối giữa giáo dục, doanh nghiệp và công nghệ, giúp sinh viên và lao động trẻ hiện thực hóa ý tưởng công nghệ thành giải pháp thực tế. Đây là hướng đi nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực mới phù hợp với xu thế ứng dụng robot và AI trong sản xuất và dịch vụ.
Nhìn chung, thập kỷ tới sẽ là giai đoạn quan trọng để các quốc gia vừa tận dụng hiệu quả công nghệ tự động hóa, vừa không để nguồn nhân lực bị bỏ lại phía sau, qua đó hướng tới sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên số và xanh hóa nền kinh tế toàn cầu.
