Ngày đầu tháng 9 năm 2025, Cơ quan Y sinh Liên bang Nga (FMBA) chính thức công bố phát triển thành công vắc xin ung thư mRNA cá nhân hóa đầu tiên trên thế giới mang tên EnteroMix. Vắc xin này ứng dụng công nghệ mRNA tiên tiến, được thiết kế dựa trên RNA lấy trực tiếp từ khối u của từng bệnh nhân nhằm huấn luyện hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt chính xác tế bào ung thư. Phiên bản đầu tiên của EnteroMix tập trung điều trị ung thư đại trực tràng, đồng thời các phiên bản tiếp theo đang được phát triển để hướng tới ung thư não ác tính và ung thư da.
Khác với các loại vắc xin truyền thống sử dụng vi rút đã làm yếu, EnteroMix truyền tải chỉ dẫn di truyền để tế bào sản xuất các protein mô phỏng tế bào ung thư, từ đó kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh mẽ. Đặc biệt, vắc xin còn kết hợp thêm bốn loại vi rút vô hại để tăng cường khả năng tấn công tế bào ung thư và đẩy mạnh miễn dịch. Qua các thử nghiệm tiền lâm sàng kéo dài, EnteroMix cho thấy hiệu quả đạt từ 60-100%, giúp thu nhỏ khối u và kìm hãm tiến triển bệnh, đồng thời an toàn và có thể tiêm nhiều lần mà không gây tác dụng phụ nghiêm trọng.
Thành tựu của Nga trong lĩnh vực vắc xin ung thư mRNA cá nhân hóa đánh dấu bước đột phá quan trọng trong cuộc chiến chống ung thư, mở ra triển vọng cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân ung thư bằng phương pháp điều trị cá thể hóa, ít tác dụng phụ hơn so với hóa trị và xạ trị truyền thống. Trước đó, nhiều quốc gia như Mỹ, Đức cũng đã tiến hành thử nghiệm vắc xin mRNA cá nhân hóa nhưng chủ yếu mới ở giai đoạn thử nghiệm lâm sàng pha II hoặc III. Trong khi đó, EnteroMix đã hoàn tất giai đoạn tiền lâm sàng và đang chờ phê duyệt để sử dụng trong điều trị lâm sàng.
Bên cạnh đó, hợp tác y tế giữa Việt Nam và Nga đang mở ra cơ hội tiếp cận công nghệ vắc xin mRNA cá nhân hóa cùng các thuốc sinh học tiên tiến trong điều trị ung thư. Việt Nam hy vọng sẽ tiếp nhận sớm công nghệ này để phát triển phương pháp điều trị ung thư hiện đại tại Việt Nam, nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ cho bệnh nhân. Đây cũng là bước tiến đáng kể trong xu hướng điều trị cá thể hóa bệnh ung thư trên toàn cầu, giúp phác đồ điều trị phù hợp hơn với từng hồ sơ di truyền riêng biệt của người bệnh.
Cuộc cách mạng vắc xin ung thư của Nga không chỉ là thành tựu khoa học mà còn là niềm hy vọng mới cho hàng triệu bệnh nhân ung thư trên thế giới. EnteroMix hứa hẹn sẽ tiếp tục được nghiên cứu và phát triển để áp dụng điều trị đa dạng hơn các loại ung thư, góp phần mở ra kỷ nguyên mới trong y học cá thể hóa và chữa trị ung thư hiệu quả hơn, nhân văn và ưu việt hơn.
