Ngừng tim đột ngột là một tình trạng cấp cứu y tế cực kỳ nguy hiểm, xảy ra khi tim đột ngột ngừng đập, khiến máu không còn được bơm đi khắp cơ thể. Hiện tượng này có thể dẫn tới tử vong hoặc tổn thương não vĩnh viễn nếu không được cấp cứu trong vài phút đầu tiên. Các dấu hiệu điển hình của ngừng tim bao gồm người bệnh đột ngột ngã gục, mất ý thức, không có mạch đập và không thở hoặc chỉ thở ngáp cá. Đây không phải là tình trạng giống với đau tim, mặc dù nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai khái niệm này.
Việc nhận biết nhanh các dấu hiệu ngừng tim là yếu tố sống còn. Khi nghi ngờ có người bị ngừng tim, điều đầu tiên cần làm là gọi cấp cứu ngay lập tức. Kỹ thuật hồi sức tim phổi (CPR) là phương pháp cấp cứu hiệu quả nhất giúp duy trì tuần hoàn máu cho đến khi có sự can thiệp y tế chuyên sâu. Đặc biệt, nếu người thực hiện CPR không có đào tạo chuyên sâu, việc ép tim liên tục mà không thổi ngạt sẽ làm tăng khả năng sống sót cho nạn nhân.
Người thực hiện ép tim cần đặt nạn nhân nằm ngửa trên mặt phẳng cứng, ấn mạnh vào giữa ngực với tốc độ khoảng 100-120 lần/phút, độ sâu 5-6 cm, và thực hiện liên tục không dừng cho đến khi có người thay phiên hoặc nhân viên y tế đến. Những nỗ lực này dù đơn giản nhưng vô cùng quan trọng, bởi mỗi phút chậm trễ khiến cơ hội sống giảm từ 7-10%.
Bên cạnh các trường hợp ngừng tim do bệnh lý tim mạch, vận động thể lực gắng sức, đặc biệt trong môi trường nóng bức và mất nước, cũng là một nguyên nhân khiến ngừng tim đột ngột xảy ra. Mất cân bằng điện giải như thiếu hoặc thừa kali, magie, canxi do mất nước qua mồ hôi dễ gây rối loạn nhịp tim, ngưng tim và đột tử. Ngoài ra, nhiều người có bệnh lý tim bẩm sinh hoặc rối loạn điện học về tim chưa được phát hiện, khi chịu áp lực vận động mạnh hoặc nhiệt độ cao sẽ dễ bị ngừng tim, nguy cơ đặc biệt ở nhóm dưới 35 tuổi.
Những trường hợp ngừng tim cần được cấp cứu càng nhanh càng tốt, điển hình như một số bệnh nhân tại các bệnh viện lớn của Việt Nam đã được cứu sống nhờ sự can thiệp kịp thời, hồi sinh tim phổi nhanh chóng và sử dụng các kỹ thuật chuyên sâu để xử lý nguyên nhân. Việc giáo dục cộng đồng về kỹ năng cấp cứu ban đầu, đặc biệt là CPR, cùng với việc phòng ngừa, phát hiện sớm và kiểm soát các bệnh tim mạch là những yếu tố then chốt giúp giảm thiểu tỷ lệ tử vong do ngừng tim đột ngột.
