Cụm công trình cổ Dương Long, với ngọn tháp gạch cao 39 mét – ngọn tháp gạch cao nhất Đông Nam Á – được xây dựng từ cuối thế kỷ 12, đầu thế kỷ 13, đang đứng trước nguy cơ hư hại nghiêm trọng sau hơn 800 năm tồn tại giữa thời gian, chiến tranh và tự nhiên. Đây là di tích quốc gia nằm trên mỏm đồi cao xã Bình An, huyện Tây Sơn, một phần của tỉnh Gia Lai ngày nay, thể hiện sự giao thoa tinh tế giữa nghệ thuật kiến trúc văn hóa Champa truyền thống và những ảnh hưởng kiến trúc Khmer.
Suốt nhiều thế kỷ, các tháp chính – Tháp Giữa cao 39 m, Tháp Nam 33 m và Tháp Bắc 32 m – đã bị phong hóa, gạch rơi rụng, nhiều chi tiết mái vòm và họa tiết đá tinh xảo bị sụp đổ hoặc đục khoét. Tháp Bắc hư hại nặng nhất dù đã được gia cố từ năm 1984, còn Tháp Giữa đã mất gần như toàn bộ cửa và tiền sảnh. Mặc dù vậy, tháp Dương Long vẫn lưu giữ nhiều trang trí đá chạm trổ tinh xảo, họa tiết sư tử, rắn Naga, các phù điêu về các vị thần cổ đại như Brahma, Indra cùng nhiều chi tiết điêu khắc độc đáo ít nơi nào có được.
Để đảm bảo an toàn cho du khách và bảo tồn di tích, các cơ quan chức năng đã sử dụng giàn giáo gia cố một số vị trí và cắm biển cảnh báo khu vực nguy hiểm. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phê duyệt dự án trùng tu, sửa chữa chi tiết cụm tháp, dự kiến triển khai vào tháng 9 năm 2025 bởi tỉnh Gia Lai. Mục tiêu của dự án là giữ nguyên vẹn kiến trúc, từng bộ phận hiện có và đảm bảo sự bền vững của công trình trước thách thức của thời gian và tác động bên ngoài.
Việc phục hồi tháp Dương Long không chỉ là bảo vệ một di sản có giá trị nghệ thuật và lịch sử to lớn mà còn mở ra cơ hội phát triển du lịch bền vững cho địa phương. Cụm tháp cổ là minh chứng sống động cho đời sống tín ngưỡng Champa và nghệ thuật kiến trúc Đông Nam Á thời kỳ Vijaya, góp phần làm giàu thêm bản sắc văn hóa cũng như nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo tồn các di tích lịch sử lâu đời.
