Ở Gia Lai, khoảng 2.000 cây dừa thuộc phường Tam Quan, Hoài Nhơn Tây, Bồng Sơn đang bị sâu đầu đen – một loại sâu phá lá nguy hiểm – tấn công nặng nề, khiến nhiều cây suy kiệt, chết dần và gây thất thu lớn cho người dân. Vườn dừa từ lâu có giá trị kinh tế cao nhưng dưới sự tàn phá khốc liệt của sâu đầu đen, nhiều chủ vườn phải đối mặt với nguy cơ mất trắng thu nhập hàng năm.
Bà Nguyễn Thị Là, một trong những hộ dân bị ảnh hưởng, cho biết sâu không chỉ ăn lá mà còn khoét cả trái non lẫn già, khiến lá dừa cháy khô, héo rũ và nhanh chóng lan rộng khắp vườn. Nhiều cây dừa trên 50 tuổi, từng mang lại nguồn thu 10-15 triệu đồng mỗi vụ, nay dần chết khô. Người dân đã phải chặt lá đốt hoặc đốn bỏ cây nhiễm bệnh nhưng biện pháp này chưa đem lại hiệu quả; việc xịt thuốc chống sâu cũng gặp khó khăn vì cây dừa cao, thuốc phun không tới, đồng thời lo ngại tác động tiêu cực lên môi trường và sức khỏe.
Sâu đầu đen có nguồn gốc từ Ấn Độ và Sri Lanka, là loài sâu ăn biểu bì mặt trong lá dừa, sinh sản nhanh và lây lan mạnh, đã xuất hiện tại 16 quốc gia và nay tấn công mạnh vùng Gia Lai. Đây là lần đầu loài sâu này gây hại ở khu vực có hơn 400 ha trồng dừa, phần lớn là vườn trong dân cư với những cây cao khó xử lý.
Trước tình hình nghiêm trọng, các cơ quan chức năng tại Gia Lai đã vào cuộc tích cực khoanh vùng, tiêu hủy cây nhiễm nặng, khuyến cáo người dân dùng thuốc sinh học để giảm thiểu tác động môi trường và huy động lực lượng hỗ trợ ngăn ngừa sâu lan rộng. Việc kiểm soát sâu đầu đen hiện là ưu tiên hàng đầu nhằm bảo vệ diện tích dừa trồng – một nguồn sinh kế quan trọng – và tránh thiệt hại kéo dài cho người dân.
Sâu đầu đen không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn làm dấy lên nỗi lo về an toàn môi trường và sức khỏe cộng đồng do việc sử dụng thuốc hóa học mạnh để phòng trừ sâu rất hạn chế. Câu chuyện của hàng nghìn cây dừa tại Gia Lai là hồi chuông cảnh báo về sự cần thiết của việc phòng chống sâu bệnh hiệu quả, bền vững, đồng thời bảo tồn ngành nông nghiệp đặc trưng ở địa phương.
