Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 180.000 ca ung thư mới và gần 120.000 ca tử vong do ung thư, một con số khiến nhiều người không khỏi lo lắng. Dù mức mắc ung thư của nước ta chỉ ở mức trung bình so với thế giới, nhưng vị trí thứ 10 trong số các quốc gia có tỷ lệ tử vong do ung thư cao nhất cho thấy nhiều thách thức trong công tác phòng và điều trị bệnh. Điều này cảnh báo về việc đa số bệnh nhân phát hiện ung thư ở giai đoạn muộn, khiến hiệu quả điều trị bị hạn chế nghiêm trọng.
Nguyên nhân chính tạo nên tỷ lệ tử vong cao là do các loại ung thư phổ biến tại Việt Nam như ung thư gan, phổi thường có tiên lượng xấu và phát hiện muộn. Một số lý do khác phải kể đến là dân số già hóa, ô nhiễm môi trường, cũng như thói quen sinh hoạt không lành mạnh như hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia và chế độ ăn uống thiếu cân đối. Tình trạng này đang làm gia tăng đáng kể số bệnh nhân mắc mới và tử vong dự kiến sẽ còn tăng mạnh trong những năm tới.
Các chuyên gia y tế đánh giá rằng công tác tầm soát và phát hiện bệnh sớm đóng vai trò then chốt nhưng hiện vẫn chưa được thực hiện rộng khắp và hiệu quả tại Việt Nam. Ví dụ, ung thư gan giai đoạn muộn chiếm phần lớn các ca được phát hiện, khiến việc điều trị trở nên khó khăn và tốn kém. Đặc biệt, một số bệnh nhân phải bỏ dở việc điều trị do chi phí cao hoặc không tiếp cận được các phương pháp điều trị tiên tiến.
Dù ngành y học đã có nhiều bước tiến vượt bậc với các phương pháp điều trị hiện đại như phẫu thuật robot, xạ trị điều biến liều, liệu pháp miễn dịch và nhắm trúng đích, thì việc ứng dụng rộng rãi còn gặp khó khăn. Việc phát hiện bệnh muộn, tái phát hoặc kháng thuốc vẫn là những thách thức lớn không thể xem nhẹ. Bên cạnh đó, các yếu tố nguy cơ như thuốc lá, ô nhiễm không khí, và các thói quen sinh hoạt tiêu cực vẫn chưa được kiểm soát triệt để trong cộng đồng.
Trước thực trạng đó, các chuyên gia kêu gọi cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tầm soát ung thư sớm, nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng ngừa và phát hiện bệnh kịp thời. Cùng với đó, cần có sự huy động mạnh mẽ nguồn lực, phát triển hệ thống y tế và áp dụng các phương pháp điều trị hiện đại nhằm nâng cao khả năng chữa trị và giảm tỷ lệ tử vong do ung thư tại Việt Nam trong tương lai gần.
