Không khí lạnh, vốn thường bắt đầu tràn về miền Bắc từ cuối tháng 10, năm nay đã đến sớm hơn kỳ vọng, mang đến những ngày chuyển mùa đặc biệt với nhiệt độ giảm mạnh, nhiều khu vực chìm vào cái lạnh dị thường giữa tiết thu. Các chuyên gia khí tượng nhận định, đây không chỉ là dấu hiệu của một mùa đông đến sớm mà còn là minh chứng rõ nét cho tình trạng khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, bất thường, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống người dân.
So với các năm trước, mùa lạnh năm nay dường như vội vã hơn. Hàng loạt đợt không khí lạnh đã được dự báo sẽ tràn xuống liên tiếp trong tháng 10, đa số ở mức nhẹ đến trung bình, nhưng vẫn khiến nền nhiệt sụt giảm rõ rệt. Ban ngày, đồng bằng Bắc Bộ vẫn phổ biến mức 28–31 độ C, có thời điểm lên đến 33 độ C. Thế nhưng, chỉ cần đêm về, bầu không khí trở nên se lạnh, nhiệt độ hạ xuống mức 21–24 độ C, có lúc sát sàn sàn 20 độ C, tạo cảm giác cú sốc nhiệt cho những ai chưa kịp thích nghi. Đặc biệt, vùng núi phía Bắc, nhất là những đỉnh cao trên 1.000m như Mẫu Sơn, Pha Đin, Fansipan, nhiệt độ còn xuống sâu hơn nữa, có nơi chỉ còn 14–15 độ C. Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm, giữa đồng bằng và miền núi, đã trở thành một đặc trưng rõ nét của mùa lạnh năm nay.
Tâm lý người dân nơi đây cũng chuyển biến theo thời tiết. Những tấm áo mỏng, quạt điện hay máy lạnh dần được thu lại, thay vào đó là áo len, chăn ấm, đèn dầu được chuẩn bị đầy đủ trong mỗi gia đình. Đặc biệt, trẻ em, người già và những người có bệnh lý hô hấp trở thành đối tượng cần được chăm sóc đặc biệt trong giai đoạn này, khi nguy cơ sốc nhiệt, viêm phổi, cảm cúm gia tăng do nhiệt độ sụt giảm đột ngột.
Không chỉ lạnh, thời tiết cực đoan còn kéo theo những mối nguy khác. Mặc dù không khí lạnh đầu mùa chưa đủ mạnh gây rét đậm, rét hại, nhưng lại có thể giao thoa với các hiện tượng nhiễu loạn khác như mưa lớn, bão, sạt lở đất. Dù theo dõi sát sao tình hình, các cơ quan chức năng vẫn không thể bỏ qua cảnh báo về mưa dông, lốc xoáy, gió giật mạnh, làm tăng nguy cơ ngập úng, sạt lở tại các tỉnh miền núi. Đặc biệt, sau hàng loạt các hiện tượng thiên tai nguy hiểm xảy ra liên tiếp từ đầu tháng 9 như “bão chồng bão”, mưa lớn kèm sấm sét, ngập lụt, sạt lở… cuộc sống của nhiều địa phương đang bị đảo lộn nghiêm trọng. Đã xuất hiện những thương vong, thiệt hại về kinh tế, chứng tỏ tình hình khí hậu đang thực sự khắc nghiệt và ngày càng khó dự báo.
Một điểm đặc biệt năm nay, ngoài việc nhiệt độ giảm nhanh, là giai đoạn chuyển mùa trở nên rõ rệt hơn. Bất kỳ khi nào không khí lạnh tạm lắng, bầu trời hiện lên màu xanh trong, nắng vàng dịu dàng, như để tạm thời xoa dịu đi cái lạnh còn sót lại của đêm qua. Tuy nhiên, mọi người đều hiểu rằng, những ngày nắng ấm này chỉ là khoảng lặng giữa hai đợt gió mùa, và bất cứ lúc nào, đợt lạnh mới có thể lại ập đến, làm gián đoạn nhịp sinh hoạt thường nhật.
Các chuyên gia khí tượng thủy văn cho rằng, đây có thể là tiếng chuông cảnh báo cho một mùa đông có phần khắc nghiệt hơn phía trước, khi không khí lạnh được dự báo sẽ gia tăng cả về cường độ lẫn tần suất từ tháng 11 – 12, thậm chí rét đậm, rét hại, sương muối và băng giá ở vùng núi cao sẽ không phải là điều xa lạ. Bắc Bộ đã, đang và sẽ còn trải qua nhiều đợt lạnh liên tiếp, độ ẩm thấp, trời hanh khô kèm theo nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan khác, đòi hỏi mỗi cá nhân, địa phương, cơ quan chức năng phải nâng cao ý thức chủ động phòng tránh, giảm thiểu thiệt hại có thể xảy ra.
Chuyển mùa trên miền Bắc năm nay, dường như đã bắt đầu trong không khí bất an, nhưng cũng đầy hy vọng rằng, khi chuyện thời tiết đã quá khắc nghiệt, sự đoàn kết, chuẩn bị kỹ càng và chia sẻ của cộng đồng sẽ giúp mọi người vượt qua được những thử thách đầu tiên của mùa đông. Dù trời có lạnh giá hơn mọi năm, sự ấm áp từ tình người, từ tấm lòng cảm thông và tình yêu thương vẫn là điều không thể mất đi, giữa bao biến động của thời tiết và thiên nhiên.
