Bắc Bộ và Hà Nội vừa trải qua những ngày đầu tháng 11 với kiểu thời tiết “thắt tim” giữa mưa và rét, khi không khí lạnh mạnh liên tục tăng cường, đẩy nền nhiệt xuống thấp hơn trung bình nhiều năm từ 0,5 đến 1 độ, đặc biệt khu vực từ Nghệ An đến Huế nhiệt độ giảm sâu hơn, có nơi chỉ còn dưới 15 độ và vùng núi cao xuống tới 10 độ, báo hiệu cái rét đầu mùa đến sớm hơn thường lệ.
Đợt rét đầu tiên của tháng 11 đã ập đến từ cuối tháng 10, kéo dài đến đầu tháng, gây mưa rét dài ngày ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Đêm 3-4/11, nhiệt độ Hà Nội chỉ còn khoảng 17-19 độ, đồng bằng phổ biến 16-19 độ, trong khi vùng núi phổ biến 14-16 độ và một số điểm như Mẫu Sơn, Sìn Hồ, Tam Đảo, Đồng Văn thậm chí dưới 12 độ, Mẫu Sơn xuống tận 10 độ – những con số khiến ai ở trong Nam cũng “nổi da gà” khi nghĩ đến. Sương mù lảng bảng từ sáng sớm, cơn mưa buốt giá buổi chiều, những làn gió đông bắc cắt da, xé thịt thổi ràn rạt trên dãy núi cao, tất cả như báo hiệu một “sai ngoài khuôn khổ” của năm được dự báo từ trước – miền Bắc đón mùa đông đến sớm và khắc nghiệt nhất trong nhiều năm qua.
Không chỉ mưa rét ở phía Bắc, miền Trung từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi hứng chịu các đợt mưa lớn diện rộng do kết hợp không khí lạnh và nhiễu động gió Đông trên cao. Người dân ven biển và trung du miền Trung cảm nhận rõ sự khắc nghiệt của mùa nay: mưa dày, gió mạnh cấp 6-7 ngoài biển, sóng đánh dữ dội, tiềm ẩn nguy cơ ngập úng, sạt lở đất, đặc biệt ở những khu vực thường xuyên bị chia cắt về giao thông. Đêm 4/11 và từ đêm 6-8/11, các tỉnh này tiếp tục xuất hiện mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to, nguy cơ lốc, sét, gió giật mạnh trong các cơn dông luôn hiện hữu, khiến cuộc sống của người dân vốn đã vất vả càng thêm phần vất vả.
Dự báo cho cả tháng 11, miền Bắc có thể chịu ảnh hưởng của 4 đợt không khí lạnh, trong đó nổi bật là đợt mạnh mới nhất đầu tháng, kế tiếp là các đợt dự kiến vào ngày 8-11, 19-21 và cuối tháng, khi không khí lạnh được dự báo xuất hiện dày hơn, cường độ mạnh hơn, mức độ lạnh sâu nhất tập trung nhiều vào vùng núi cao các tỉnh phía Bắc – nơi có thể gặp rét đậm từ pha giữa tháng. Đây không chỉ là nỗi lo với người già, trẻ nhỏ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, giao thông khu vực đồi núi, và là thách thức lớn cho công tác dự phòng thiên tai.
Miền Nam và Tây Nguyên không phải khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp của không khí lạnh, nhưng vẫn ghi nhận một số ngày mưa rào và dông cục bộ, trời se se buổi sáng. Tuy ấm áp hơn so với phía Bắc, song mưa dông, lốc, sét vẫn là các hình thái thời tiết nguy hiểm cần được cảnh báo và theo dõi sát sao. Đặc biệt, cao nguyên Nam Trung Bộ trong các ngày 7-8/11 cũng có khả năng đón mưa vừa đến to, dông mạnh, tiềm ẩn rủi ro cho hoạt động canh tác và giao thông.
Đây là thời điểm hệ thống dự báo thời tiết vận hành hết công suất, các đài khí tượng luôn trong trạng thái báo động, người dân được liên tục khuyến cáo chủ động phòng tránh, bảo vệ sức khỏe, giữ ấm cho trẻ nhỏ, người già, hạn chế di chuyển trong điều kiện mưa gió, bão mạnh, nhất là các khu vực ven biển, đồi núi, nơi đang là “điểm nóng” của mùa mưa lũ, sạt lở đất. Thông tin về dự báo bão, áp thấp nhiệt đới, gió mạnh, sóng to trên Biển Đông luôn được cập nhật liên tục nhằm giảm thiểu thiệt hại về người và của cho nhân dân cả nước. Tháng 11 năm nay, thời tiết miền Bắc rõ ràng đã “chuyển mình”, đưa dấu ấn mùa đông đến nhanh hơn, sâu hơn, khắc nghiệt hơn, đòi hỏi tổng thể xã hội cùng nhịp trong công tác phòng chống thiên tai, thích nghi linh hoạt để bảo vệ cuộc sống an toàn và ấm áp trước mùa mưa lũ miền Trung, mùa mưa rét miền Bắc.
