Giá dừa tươi tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long đang trải qua sự sụt giảm mạnh mẽ sau một thời gian dài giữ ở mức cao kỷ lục. Hiện nay, mỗi trái dừa tươi chỉ còn được thương lái mua với giá khoảng 3.000 đồng, giảm đáng kể so với mức giá 100.000-130.000 đồng cho một chục dừa hồi tháng 8 vừa qua. Tình trạng này diễn ra trên diện rộng ở hầu hết các tỉnh trồng dừa trong khu vực, khiến nhiều nông dân lo lắng khi vụ dừa cuối năm đến kỳ thu hoạch mà sức mua yếu đi rõ rệt.
Nguồn cung tăng trưởng quá nhanh cùng với chất lượng dừa không đồng đều được coi là nguyên nhân chính khiến giá dừa lao dốc. Một số doanh nghiệp xuất khẩu lớn đã phải giảm lượng thu mua do các lô hàng không đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt của các thị trường khó tính như Trung Quốc, mặc dù nhu cầu với dừa tươi vẫn ở mức cao tại các thành phố lớn. Khó khăn còn đến từ việc thiếu sản phẩm đạt chuẩn xuất khẩu đồng thời quy hoạch vùng trồng còn mang tính tự phát, khiến nông dân, doanh nghiệp gặp nhiều thách thức trong kiểm soát chất lượng và truy xuất nguồn gốc.
Trước thực trạng này, các chuyên gia và hiệp hội ngành dừa Việt Nam đã đề nghị cần nhanh chóng quy hoạch lại vùng trồng dừa, áp dụng công nghệ hiện đại trong truy xuất nguồn gốc, ghi rõ mã vùng trồng cũng như chỉ tiêu chất lượng sản phẩm. Đây được xem là điểm then chốt để nâng cao khả năng cạnh tranh và giữ vững thị trường xuất khẩu, nhất là khi so sánh với Thái Lan – một quốc gia đã có nền quản lý vùng trồng nghiêm ngặt và bán dừa tươi với giá cao gấp nhiều lần tại các thị trường châu Âu, Mỹ hay Trung Quốc.
Dù giá dừa tươi giảm sâu, ngành dừa tại Đồng bằng sông Cửu Long vẫn giữ tiềm năng phát triển bền vững nếu được quản lý tốt. Tỉnh Vĩnh Long, ví dụ điển hình với diện tích dừa rộng lớn và giá trị sản xuất đạt hàng nghìn tỷ đồng, đang tập trung mở rộng diện tích dừa hữu cơ, đồng thời liên kết các doanh nghiệp với hợp tác xã để xây dựng chuỗi sản phẩm có giá trị gia tăng cao, thân thiện môi trường. Các giải pháp quản lý sức khỏe cây dừa, đầu tư giống mới năng suất cao, áp dụng quy trình trồng trọt an toàn cũng được triển khai nhằm mục tiêu thích ứng với biến đổi khí hậu và đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng khắt khe hơn.
Thị trường cũng chứng kiến sự thanh lọc khi nhiều doanh nghiệp thu mua giảm bớt hoạt động do giá lao dốc, tạo điều kiện hình thành những nhà mua bán có năng lực và quy trình bài bản hơn. Những nỗ lực đồng bộ này hứa hẹn sẽ tạo ra những bước chuyển mình cho ngành dừa Việt Nam, hướng tới phát triển bền vững, nâng cao giá trị thương hiệu và giữ vững vị thế trên thị trường quốc tế trong tương lai gần.
