Bất ngờ xuất hiện trên bãi biển Tân Thành, phường Hội An Tây, TP Đà Nẵng (trước đây thuộc tỉnh Quảng Nam), một con tàu gỗ cổ có niên đại ước tính từ giữa thế kỷ 14 đến thế kỷ 16 vừa được người dân phát hiện. Tàu nổi lên sau bão số 13 (Kalmaegi) nhờ những đợt sóng lớn đã xói lở lớp cát biển vùi lấp từ lâu.
Con tàu dài trên 17 mét, rộng hơn 5 mét, kết cấu vững chãi được làm từ các loại gỗ có độ bền cao như bằng lăng, kiền kiền và gỗ thông, đồng thời sử dụng chất xảm trét chống thấm nước, cho phép tàu thực hiện các chuyến hải trình dài ngày. Đây là một phát hiện quý hiếm vì con tàu gần như nguyên vẹn, có thể cung cấp nhiều chứng cứ sinh động cho lịch sử hàng hải Việt Nam và Đông Nam Á.
Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Hội An đã nhanh chóng vào cuộc, phối hợp các cơ quan chức năng khoanh vùng, bảo vệ hiện trường, đồng thời đề xuất phương án khai quật khẩn cấp nhằm tránh nguy cơ tàu bị tiếp tục vùi lấp hoặc hư hại do sóng biển và thời tiết. Việc khai quật hiện gặp nhiều khó khăn do con tàu nằm sát mép nước, khối lượng lớn và thủy triều lên xuống liên tục.
Quan trọng hơn, phát hiện này không chỉ có giá trị khảo cổ mà còn góp phần minh chứng cho thời kỳ thương mại biển phát triển rực rỡ của Hội An, vốn từng là một trong những cảng biển sầm uất, là cầu nối giao thương Đông – Tây nổi tiếng. Việc bảo tồn và nghiên cứu con tàu sẽ bổ sung dữ liệu quý báu cho lịch sử hàng hải cổ đại và di sản văn hóa của vùng đất Hội An – Đà Nẵng.
Hiện tại, các nhà khoa học, chuyên gia khảo cổ và bảo tồn đang lên kế hoạch khai quật, bảo quản di vật với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại, đồng thời hạn chế tối đa tác động của thiên nhiên và con người. Sự kiện lịch sử này đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của người dân và giới nghiên cứu trong và ngoài nước, hứa hẹn mở ra những trang sử mới về thương cảng cổ Hội An và vùng biển Đông Nam Á.
