Những ngày cuối tháng 10 và đầu tháng 11, Hà Nội ghi nhận thêm một ca mắc bệnh não mô cầu ở nam thanh niên 24 tuổi tại huyện Thường Tín. Đây là ca thứ ba trong năm 2025 tại thủ đô, đánh dấu sự gia tăng đáng lo ngại của căn bệnh nguy hiểm này. Bệnh nhân khởi phát với triệu chứng sốt, đau đầu, cứng gáy và được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Hà Đông. Kết quả xét nghiệm PCR khẳng định dương tính với vi khuẩn não mô cầu. Dù hiện tại bệnh nhân tỉnh táo, nhưng vẫn còn cứng gáy và cần theo dõi sát sao. Trong khi đó, tại TP HCM, các chuyên gia y tế cũng đang phát cảnh báo khẩn cấp về nguy cơ bùng phát dịch bệnh não mô cầu, đặc biệt trong các môi trường tập thể như trường học, ký túc xá và nhà trẻ.
Bệnh não mô cầu do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, có thể lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp khi tiếp xúc gần với người mang mầm bệnh. Diễn tiến bệnh cực kỳ nhanh, chỉ trong vòng 24 giờ, người khỏe mạnh có thể rơi vào tình trạng hôn mê, sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan và tử vong. Ở giai đoạn đầu, triệu chứng thường mơ hồ như cảm cúm thông thường: sốt, đau họng, khó chịu. Nhưng chỉ sau vài giờ, bệnh nhân có thể xuất hiện ban xuất huyết hình sao, đau đầu dữ dội, cổ cứng, buồn nôn, sợ ánh sáng, rồi nhanh chóng chuyển sang lú lẫn, mê sảng, co giật và hôn mê. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm toàn cầu ghi nhận hơn 1,2 triệu ca mắc và khoảng 135.000 ca tử vong do căn bệnh này.
Tại Việt Nam, số ca mắc bệnh não mô cầu năm 2025 đã tăng gấp 6 lần so với cùng kỳ năm 2024. Chỉ trong 9 tháng đầu năm, cả nước ghi nhận 82 ca, trong đó khu vực phía Nam chiếm hơn một nửa. Các chuyên gia y tế cho biết, nguyên nhân chủ yếu là do môi trường sống, học tập và làm việc tập trung như ký túc xá, trường học, doanh trại… tạo điều kiện cho vi khuẩn lây lan nhanh chóng. Ngoài ra, nhiều người chưa được tiêm vaccine phòng bệnh, hoặc chỉ tiêm một số nhóm huyết thanh, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh vẫn còn cao. Hiện nay, tại Việt Nam đã có vaccine phòng ngừa cho 5 nhóm huyết thanh chính gây bệnh: A, B, C, Y, W. Tuy nhiên, việc tiêm chủng chưa được phổ biến rộng rãi, đặc biệt ở nhóm thanh thiếu niên và người lớn.
Để phòng ngừa bệnh não mô cầu, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần chú ý các dấu hiệu cảnh báo sớm như sốt cao đột ngột, đau đầu, nôn ói, cổ cứng, ban xuất huyết trên da… và đến ngay cơ sở y tế khi nghi ngờ mắc bệnh. Tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà. Bên cạnh đó, cần duy trì thói quen vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên, súc miệng họng bằng dung dịch sát khuẩn, giữ không gian sống thông thoáng và hạn chế tiếp xúc gần với người nghi nhiễm bệnh. Tiêm vaccine đầy đủ là biện pháp phòng bệnh chủ động và hiệu quả nhất, giúp giảm thiểu nguy cơ tử vong và biến chứng nặng do bệnh não mô cầu gây ra.
Trước tình hình bệnh đang gia tăng trở lại, các cơ quan y tế kêu gọi người dân nâng cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa và tích cực tham gia tiêm chủng. Mỗi người cần là một “tấm lá chắn” bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi mạng sống chỉ trong một ngày. Sự chủ động hôm nay có thể cứu sống một mạng người ngày mai.
