Dây rốn đóng vai trò thiết yếu trong việc dẫn truyền oxy và dưỡng chất từ mẹ sang thai nhi, đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của bé trong tử cung. Tuy nhiên, khi dây rốn bị thắt nút — tình trạng xảy ra do thai nhi di chuyển qua các vòng cung của dây rốn tạo thành nút thắt — có thể gây ra những nguy hiểm nghiêm trọng trong thai kỳ và quá trình chuyển dạ.
Tỷ lệ dây rốn thắt nút chiếm khoảng từ 0,3% đến 2,2% các trường hợp mang thai. Biến chứng này làm tăng nguy cơ tử vong thai nhi lên đến gấp 4 lần so với bình thường, đặc biệt khi nút thắt chặt khiến tuần hoàn máu và dinh dưỡng bị cản trở. Mức độ ảnh hưởng của tình trạng này phụ thuộc vào độ chặt của nút thắt: nếu thắt lỏng, nguy cơ thấp hơn; còn khi thắt chặt có thể dẫn đến thai lưu hoặc tử vong trong bụng mẹ.
Việc phát hiện dây rốn thắt nút trong thai kỳ là thách thức lớn đối với bác sĩ vì hình ảnh siêu âm không phải lúc nào cũng rõ ràng, nhất là khi thai lớn và dây rốn kéo dài. Thường thì nút thắt hình thành sớm, khi thai 9-12 tuần tuổi, khi đó nước ối nhiều hơn và dây rốn ngắn, giúp bác sĩ dễ phát hiện qua siêu âm. Nhưng càng về cuối thai kỳ, dây rốn dài và thai to làm khó nhận biết vị trí nút thắt.
Nhiều yếu tố tăng nguy cơ dây rốn thắt nút, bao gồm dây rốn quá dài, đa ối, thai nhi nhỏ hoặc là bé trai hiếu động, mẹ bị tiểu đường thai kỳ, mang song thai trong cùng túi ối, đã từng sinh nhiều lần, có can thiệp y khoa như chọc dò ối, hoặc dùng chất kích thích trong thai kỳ. Khi dây rốn thắt nút đã được phát hiện, chưa có phương pháp can thiệp để tháo nút, vì vậy công tác chăm sóc tập trung vào theo dõi chặt chẽ sức khỏe thai nhi bằng máy monitor và sàng lọc dấu hiệu nguy hiểm như giảm cử động thai để có biện pháp xử trí kịp thời.
Biến chứng dây rốn thắt nút là điều đáng lo ngại khiến nhiều mẹ bầu lo sợ trong thai kỳ, bởi tình trạng này có thể dẫn đến hậu quả xấu đột ngột nếu không được phát hiện và quản lý tốt. Do vậy, việc khám thai định kỳ và siêu âm thường xuyên, đặc biệt chú ý những trường hợp có yếu tố nguy cơ, là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cả mẹ và bé. Đồng thời, các chuyên gia y tế cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc theo dõi thai cẩn trọng, nắm bắt sớm các dấu hiệu bất thường để can thiệp kịp thời, giảm thiểu nguy cơ đáng tiếc xảy ra trong quá trình mang thai và sinh nở.
