Vào đêm 7 rạng sáng 8/9/2025, hiện tượng nguyệt thực toàn phần, hay ‘Trăng máu’, sẽ diễn ra và có thể quan sát rõ ràng tại Việt Nam. Sự kiện đặc biệt này sẽ kéo dài tổng cộng khoảng 5 giờ 27 phút, trong đó pha toàn phần – khi Mặt Trăng chuyển sang màu đỏ cam đậm – tồn tại liên tục 82 phút, tạo nên cảnh tượng thiên văn kỳ vĩ khó quên.
Hiện tượng xảy ra khi Mặt Trăng đi vào vùng bóng tối sâu nhất của Trái Đất – gọi là bóng umbra – khiến Mặt Trăng không phản chiếu ánh sáng trắng từ Mặt Trời mà nhận được ánh sáng lọc qua bầu khí quyển Trái Đất, tạo nên sắc đỏ cam đặc trưng, mang tên ‘Trăng máu’. Năm nay, Mặt Trăng sẽ có sắc đỏ thẫm, gần như màu nâu đỏ, bởi nguyệt thực được đánh giá là một nguyệt thực sâu, khiến màu sắc thêm phần huyền ảo và khác biệt so với những lần trước.
Tại Việt Nam, người yêu thiên văn có thể bắt đầu quan sát từ 22 giờ 28 phút ngày 7/9 khi mặt trăng bắt đầu đi vào vùng bóng nửa tối. Pha một phần, khi xuất hiện hình ảnh mặt trăng bị ‘khuyết’ rõ ràng, bắt đầu từ 23 giờ 27 phút. Đến 0 giờ 30 phút rạng sáng 8/9, pha toàn phần bắt đầu với màu đỏ đặc trưng lan tỏa, nguyệt thực đạt đỉnh điểm vào 1 giờ 11 phút sáng, và pha toàn phần kết thúc vào 1 giờ 52 phút. Hiện tượng lùi dần và kết thúc hoàn toàn lúc 3 giờ 55 phút sáng.
Điều đặc biệt năm nay là lần ‘Trăng máu’ này diễn ra gần thời điểm Mặt Trăng đạt cận điểm – điểm gần Trái Đất nhất trong quỹ đạo của nó, khiến Mặt Trăng có vẻ lớn hơn và sáng hơn bình thường trên bầu trời. Đây cũng là trăng tròn cuối cùng của mùa hè ở Bắc bán cầu, mang tên dân gian là trăng Ngô (Corn Moon). Thời điểm này cũng tạo điều kiện cho nhiều ngày liên tiếp trăng mọc vào khoảng hoàng hôn, khiến trải nghiệm quan sát càng thêm thú vị.
Hiện tượng nguyệt thực toàn phần lần này thu hút sự quan tâm lớn từ đông đảo người dân và cộng đồng thiên văn nghiệp dư tại Việt Nam. Không như nhật thực, nguyệt thực có thể quan sát an toàn bằng mắt thường mà không cần kính lọc chuyên dụng. Tuy nhiên, để có trải nghiệm rõ nét và sinh động hơn, người xem có thể dùng ống nhòm hoặc kính thiên văn. Khi quan sát, lựa chọn nơi ít ô nhiễm ánh sáng nhân tạo sẽ giúp nhìn thấy hiện tượng rực rỡ và chi tiết hơn.
