Trên bán đảo Yamal và Gyda thuộc vùng Siberia, Nga, những miệng hố khổng lồ sâu tới 50 mét đột ngột xuất hiện và gây chú ý mạnh mẽ trong giới khoa học và dư luận. Nguyên nhân được các nhà nghiên cứu xác định là do khí gas bị tích tụ và phun ra qua các khe đứt gãy địa chất dưới lòng đất. Khí gas này có thể tạo áp suất cực lớn đến mức phát nổ, tạo nên các miệng hố rộng và sâu như vậy.
Tiến sĩ Helge Hellevang và nhóm nghiên cứu từ Đại học Oslo đã phân tích dữ liệu khảo sát và lập mô hình máy tính để tìm hiểu nguyên nhân gây ra hiện tượng này. Họ nhận thấy đặc điểm nổi bật là lớp đất đóng băng vĩnh cửu tại hai bán đảo này mỏng đi rõ rệt tại các khu vực có đứt gãy do hoạt động kiến tạo gây ra. Chính những khe nứt trong lớp đá nền là con đường để khí gas thuận lợi phun ra ngoài, tạo nên các miệng hố rò rỉ khí gas khổng lồ (GEC) được phát hiện từ năm 2012.
Những miệng hố này thường phun đất đá văng xa hàng trăm mét và sau đó nhanh chóng biến thành hồ nước khi lớp băng tan chảy hoặc nước đọng lại bên trong. Điều này dẫn đến việc dân cư địa phương và các nhà khoa học khó phát hiện sớm vì hồ nước che phủ không gian miệng hố. Nghiên cứu tiếp theo dự kiến sẽ theo dõi sự biến đổi của những miệng hố này theo thời gian, đồng thời tìm hiểu liệu chúng có đặc điểm giống các hồ địa phương khác hay không.
Hiện tượng này không chỉ phản ánh những thay đổi phức tạp của hệ thống khí dưới lòng đất tại Bắc Cực, mà còn cho thấy sự ảnh hưởng của hoạt động địa chất và biến đổi khí hậu lên vùng đất đóng băng vĩnh cửu. Việc nhận diện và nghiên cứu kỹ càng các miệng hố khí gas khổng lồ này là rất cần thiết để hiểu rõ hơn về các nguy cơ tiềm tàng cũng như các thay đổi đang diễn ra ở khu vực hẻo lánh của Siberia.
