Trong năm 2025, nhiều quốc gia ở Đông Nam Á và Nam Á đang phải gánh chịu những đợt mưa lớn kéo dài và bão nhiệt đới với cường độ cũng như tần suất chưa từng có trong lịch sử. Liên Hợp Quốc đã lên tiếng cảnh báo về tình trạng mưa lũ cực đoan, với hơn 1.500 người thiệt mạng và gần 11 triệu người bị ảnh hưởng, nhất là tại các nước như Indonesia, Philippines, Thái Lan, Việt Nam và Malaysia.
Nguyên nhân chính được xác định là do sự phối hợp hiếm gặp của các hiện tượng thời tiết như La Niña và Ấn Độ Dương Dipole pha âm, cùng với sự gia tăng nhiệt độ bề mặt đại dương do biến đổi khí hậu làm tăng lượng hơi ẩm trong khí quyển. Điều này làm cho không khí giữ được nhiều nước hơn, gây ra mưa lớn và các trận lũ lịch sử trên diện rộng. Năm 2025 cũng ghi nhận nhiệt độ toàn cầu cao hơn khoảng 1,55°C so với thời kỳ tiền công nghiệp, khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng dữ dội và khó dự báo hơn trước.
Các kỷ lục về lượng mưa cũng được ghi nhận với trạm Bạch Mã ở Việt Nam đo được 1.739 mm trong 24 giờ, có thể là một trong những sự kiện mưa lớn nhất thế giới. Đồng thời, số lượng bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động ở Biển Đông cũng đạt mức cao kỷ lục, với 21 cơn bão/áp thấp tính đến cuối năm 2025. Những siêu bão như Phượng Hoàng tăng cấp độ nhanh chóng, gây thiệt hại lớn về người và tài sản, buộc các quốc gia phải tăng tốc công tác chuẩn bị và ứng phó.
Liên Hợp Quốc đã đề xuất hỗ trợ các quốc gia khu vực trong công tác cứu trợ, tiếp tế y tế, nước sạch và vệ sinh để giảm thiểu hậu quả thảm khốc từ thiên tai. Đồng thời, các chuyên gia khí hậu nhấn mạnh đây là lời cảnh tỉnh về xu thế biến đổi khí hậu làm gia tăng thiên tai cực đoan, đòi hỏi sự phối hợp quốc tế và chiến lược thích nghi bền vững hơn trong tương lai.
Nếu không có các biện pháp mạnh mẽ nhằm hạn chế phát thải khí nhà kính và cải thiện hạ tầng phòng chống thiên tai, các vùng chịu ảnh hưởng như Đông Nam Á có thể phải đối mặt với những thảm họa nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống và kinh tế của hàng chục triệu người trong khu vực.
