Những ngày đầu tháng 10/2025, vùng hạ lưu sông Cầu – sông Thương bất ngờ hứng chịu trận lũ đặc biệt lớn chưa từng có trong lịch sử. Ghi nhận của các cơ quan chức năng cho thấy, mực nước trên cả hai con sông liên tục phá vỡ các kỷ lục trước đó, có nơi vượt tới hơn 1 mét so với đỉnh lũ lịch sử năm 1986. Nước lũ dâng cao đột ngột, tràn bờ, sạt lở đê điều, hạ tầng giao thông bị chia cắt, biến nhiều xã làng thành vùng “biển nước” mênh mông.
Theo thống kê của các địa phương, chỉ riêng ở tỉnh Bắc Ninh, đã có ít nhất 12 xã bị ngập sâu, với hơn 6.300 ngôi nhà chìm trong biển nước. Nhiều thôn xóm bị cô lập hoàn toàn, nhiều gia đình phải dùng thuyền tự chế, bè chuối, thậm chí bơi lội giữa dòng nước chảy xiết để di chuyển, nhận nhu yếu phẩm cứu trợ. Khung cảnh tang thương hiện rõ giữa những nóc nhà, cánh đồng ngập trắng, cây cối ngã rạp, gia súc, gia cầm bị cuốn trôi, lúa hoa màu tan nát…
Bên cạnh Bắc Ninh, các địa phương ven lưu vực sông Cầu – sông Thương như Thái Nguyên, Lạng Sơn, Hà Nội cũng chịu thiệt hại nặng nề. Ước tính tổng thiệt hại kinh tế của đợt lũ này lên tới hơn 7.050 tỷ đồng. Thái Nguyên thiệt hại đứng đầu với 4.000 tỷ đồng, Cao Bằng 2.000 tỷ đồng, Lạng Sơn 1.050 tỷ đồng. Ngoài thiệt hại về kinh tế, còn có 18 người chết hoặc mất tích, 15 người bị thương, hàng chục nghìn ha lúa, hoa màu bị ngập úng, hơn 13.000 con gia súc và hàng trăm nghìn gia cầm chết hoặc mất tích. Cuộc sống người dân bị đảo lộn hoàn toàn, tinh thần hoang mang, lo lắng bao trùm nhiều khu vực.
Dù lũ đã bắt đầu rút chậm, nhưng mực nước trên sông Thương tại trạm Phủ Lạng Thương vẫn duy trì trên mức báo động 3, còn sông Cầu tại Đáp Cầu tuy đã xuống nhưng nguy cơ ngập úng cục bộ, sạt lở đê, sạt lở đất vẫn cao trong vài ngày tới. Nhiều xóm làng ven sông vẫn đang trong tình trạng mất điện, cô lập, thiếu lương thực, nước sạch, y tế gặp khó khăn. Cơ quan chức năng đang tập trung huy động lực lượng, nỗ lực khắc phục hậu quả, cứu trợ khẩn cấp, hỗ trợ người dân sớm ổn định cuộc sống.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, trận lũ này một lần nữa đặt ra những thách thức lớn về công tác phòng chống thiên tai, đặc biệt là bảo vệ hệ thống đê điều, tăng cường giám sát, cảnh báo sớm, quy hoạch đô thị thông minh, ứng phó linh hoạt. Điều đáng nói, sức mạnh cộng đồng lại nổi bật giữa đại nạn. Những hình ảnh áo xanh tình nguyện, người dân tự nguyện giúp nhau di dời, cứu trợ, chia sẻ đã giúp vơi bớt nỗi đau, tiếp thêm niềm tin cho người dân vùng lũ.
