Trên thế giới hiện nay, nhiều loài động thực vật không còn phát triển và sinh trưởng theo chu kỳ bốn mùa truyền thống là xuân, hạ, thu, đông mà thay vào đó là các nhịp điệu phức tạp, không thể dự đoán trước được. Đây là phát hiện của một nghiên cứu quốc tế do các nhà khoa học Úc và Mỹ phối hợp thực hiện dựa trên dữ liệu vệ tinh kéo dài 20 năm, công bố trên tạp chí Nature. Những chu kỳ sinh trưởng và sinh sản không đồng bộ này tập trung nhiều ở vùng khí hậu Địa Trung Hải, dãy núi nhiệt đới và một số vùng đặc biệt như Nam Âu, California và Andes.
Nguyên nhân chính của hiện tượng này là sự lệch pha và bất đồng bộ theo mùa, khiến thời điểm ra hoa, nảy mầm hay giao phối của thực vật và động vật khác biệt hẳn với chu kỳ mùa truyền thống. Điều đáng nói, sự thay đổi các chu kỳ này không chỉ làm phá vỡ quan niệm về bốn mùa mà còn thúc đẩy đa dạng sinh học thông qua gia tăng sự phân kỳ tiến hóa trong tự nhiên. Ngoài ra, những điểm nóng bất đồng bộ này còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến hệ sinh thái, quá trình tiến hóa, và sức khỏe cộng đồng trên phạm vi rộng.
Những thay đổi này cũng gây ra những tác động rõ rệt trong nông nghiệp và thương mại. Ví dụ điển hình là tại Colombia, nhiều trang trại cà phê nằm gần nhau nhưng lại bước vào mùa thu hoạch ở thời điểm rất khác nhau, như thể ở hai bán cầu trái ngược. Điều này chứng tỏ rằng yếu tố mùa vụ ngày càng trở nên địa phương hóa và phức tạp hơn, làm cho việc quản lý và dự báo sản xuất nông nghiệp trở nên khó khăn, đòi hỏi các phương pháp mới thích ứng với thực tế biến đổi.
Các nhà khoa học nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận diện và theo dõi chính xác các chu kỳ mùa tiềm ẩn này. Việc làm này không chỉ giúp cải thiện công tác quản lý nông nghiệp, nâng cao bảo tồn thiên nhiên mà còn hỗ trợ đối phó kịp thời với các nguy cơ liên quan đến sức khỏe cộng đồng, khi mà thay đổi mùa vụ ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn cung thực phẩm cũng như sự bùng phát của nhiều dịch bệnh. Sự phức tạp trong nhịp vận hành của tự nhiên cũng đặt ra thách thức mới cho con người trong việc bảo vệ sự cân bằng sinh thái và phát triển bền vững môi trường sống.
