Sáng 9/11, bãi biển Hội An chìm trong không khí xôn xao khi một hình hài kỳ lạ hiện ra rõ rệt giữa lớp cát bị cuốn trôi sau cơn bão số 13. Đó là xác một con tàu cổ, dài hàng chục mét, nằm song song với bờ biển, phần khung gỗ ôm quanh thân tàu nhô lên khỏi mặt nước, tạo nên một khung cảnh vừa kỳ bí, vừa huyền thoại. Người dân và du khách đổ về khu vực ven biển Thịnh Mỹ, phường Hội An Tây, TP Đà Nẵng, để tận mắt chứng kiến và chiêm ngưỡng di vật lịch sử này – một báu vật từng biến mất trong cát nhiều năm, nay bất ngờ hiện ra rõ mồn một.
Con tàu cổ được phát hiện lần đầu vào cuối năm 2023, nhưng chỉ lộ ra vài đoạn gỗ. Sau đó, do triều cường và cát bồi lấp, toàn bộ thân tàu lại chìm sâu dưới lớp cát. Mãi đến tháng 2/2024, tàu mới xuất hiện rõ hình dáng với chiều rộng hơn 4,7m và chiều dài hơn 16m. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, nó lại biến mất. Lần xuất hiện mới nhất vào ngày 8/11 là thời điểm hình hài con tàu được nhìn thấy rõ nhất từ trước đến nay. Các chuyên gia cho biết, tàu có cấu trúc mạnh mẽ, kết hợp giữa truyền thống đóng tàu Đông Nam Á và Trung Quốc, làm từ gỗ bằng lăng, kiền kiền và gỗ thông, sử dụng chất xảm trét để ngăn nước biển xâm nhập. Nhiều khả năng, con tàu này từng thực hiện những chuyến hải trình dài, phục vụ thương mại hoặc thậm chí hải chiến.
Trước tình trạng bờ biển sạt lở nghiêm trọng và sự xuất hiện – biến mất bất thường của con tàu, Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Hội An đã khẩn trương khoanh vùng, cắm biển cấm, tuyên truyền và vận động người dân, du khách cùng chung tay bảo vệ hiện trường. Các nhà khoa học cũng đã lấy mẫu gỗ để xác định niên đại bằng phương pháp đồng vị cacbon, bước đầu nhận định con tàu có thể bị đắm hoặc bỏ hoang từ vài thế kỷ trước, sớm hơn năm 1905. Tuy nhiên, để giải mã đầy đủ lai lịch, giá trị lịch sử và văn hóa của con tàu, cần tiến hành khai quật khẩn cấp và nghiên cứu chuyên sâu.
Việc xác tàu cổ Hội An bất ngờ lộ diện sau cơn bão không chỉ mở ra cơ hội tìm hiểu sâu hơn về lịch sử hàng hải Việt Nam, mà còn khiến người dân và du khách thêm tự hào về một di sản quý giá nằm ngay dưới lòng biển quê hương. Trong khi chờ đợi những kết quả nghiên cứu chính thức, hình ảnh con tàu cổ nằm giữa bãi cát, như một lời nhắc nhở về quá khứ hào hùng, vẫn tiếp tục thu hút sự tò mò và thán phục của bao người.
