Thành phố Hồ Chí Minh đang đứng trước thực trạng sụt lún nghiêm trọng, được xếp vào nhóm những thành phố sụt lún nhanh nhất thế giới. Nguyên nhân chính đến từ việc khai thác nước ngầm quá mức, nền đất yếu đặc trưng của vùng đồng bằng sông Cửu Long cùng với quá trình đô thị hóa nhanh và các công trình xây dựng có tải trọng lớn trên nền đất mềm. Các yếu tố này kết hợp làm giảm độ ổn định của đất nền, gây sụt lún diện rộng, ảnh hưởng trực tiếp đến hạ tầng và sinh hoạt người dân.
Những biểu hiện của sụt lún có thể được nhìn thấy rõ qua các vết nứt kéo dài hàng trăm mét, sâu đến hơn 1 mét, gây sụt lún từ 10 đến 15 cm tại nhiều khu vực dân cư. Các điểm nóng sụt lún không chỉ làm hư hại nhà cửa mà còn đe dọa an toàn tính mạng người dân, ảnh hưởng đến hệ thống giao thông và dịch vụ công cộng, làm trầm trọng thêm nguy cơ ùn tắc đô thị.
Bên cạnh đó, mưa lớn kéo dài và triều cường ngày càng cao đã khiến tình trạng ngập úng ở nhiều khu vực trũng của TP HCM trở nên nghiêm trọng. Nước biển dâng kết hợp với sụt lún tạo nên vòng xoáy khó khăn cho công tác ứng phó thiên tai và bảo vệ cư dân, đặc biệt là các quận ven sông và vùng thấp. Các lực lượng chức năng đang khẩn trương gia cố bờ bao, triển khai rào chắn và di dời khẩn cấp để giảm thiểu thiệt hại.
Trước thực trạng đó, chính quyền thành phố đã và đang kêu gọi sự hỗ trợ từ trung ương cũng như đầu tư các giải pháp tổng thể nhằm xử lý căn cơ tình trạng sụt lún, như điều chỉnh việc khai thác nước ngầm, gia cố nền đất, kiểm soát chặt chẽ quy hoạch đô thị và tăng cường xây dựng hệ thống thoát nước mưa. Tuyên truyền nâng cao ý thức người dân cũng là một phần trong kế hoạch ứng phó để bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của người dân.
TP HCM cần có chiến lược phát triển bền vững lâu dài, kết hợp khoa học kỹ thuật và quản lý môi trường nhằm khắc phục hậu quả sụt lún. Nếu không có hành động kịp thời và hiệu quả, thành phố có thể phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng tới cả an ninh kinh tế và xã hội trong tương lai gần.
