Theo các số liệu mới nhất, có khoảng 1,35 triệu thanh niên tại Việt Nam hiện không có việc làm và cũng không tham gia học tập hay đào tạo, chiếm tỷ lệ 10,1% tổng số thanh niên trong độ tuổi lao động. Tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm này đạt trung bình 8,06% trong 6 tháng qua, phản ánh nhiều thách thức trong việc tạo cơ hội việc làm và đào tạo cho lực lượng lao động trẻ.
Tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng tại vùng nông thôn và với nhóm nữ thanh niên, khi tỷ lệ không học không làm lần lượt cao hơn nhiều so với mức bình quân chung. Sự thiếu kết nối với thị trường lao động và hệ thống giáo dục đã khiến nhóm thanh niên này rơi vào nguy cơ tụt hậu về kỹ năng, tinh thần và sức khỏe, làm gia tăng áp lực lên xã hội và kinh tế.
Nguyên nhân của hiện tượng này không chỉ do sự khó khăn trong tìm kiếm việc làm phù hợp, mà còn liên quan tới những thói quen sinh hoạt không lành mạnh, sự lệ thuộc vào thiết bị điện tử, cũng như các áp lực tâm lý và xã hội khác. Nhiều bạn trẻ thiếu định hướng rõ ràng trong học tập và làm việc, dẫn đến lối sống thiếu khoa học, dễ bị stress và nguy cơ mắc các bệnh tâm thần ngày càng tăng.
Trong khi đó, với các bạn trẻ có định hướng đi làm thêm, nhiều trường hợp vẫn gặp phải những rủi ro tiềm ẩn do thiếu giám sát và quản lý từ phía gia đình, môi trường làm việc chưa an toàn. Một số vụ tai nạn thương tâm xảy ra trong dịp hè khi học sinh làm thêm tại các địa điểm như quán bar đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự cần thiết của việc bảo vệ sức khỏe và quyền lợi cho lao động chưa thành niên.
Trước thực trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa nhà trường, gia đình và các cơ quan chức năng để tạo ra những chương trình hỗ trợ, định hướng nghề nghiệp và đào tạo kỹ năng, đồng thời xây dựng môi trường làm việc an toàn, lành mạnh cho thanh niên. Chỉ có như vậy mới giúp lực lượng lao động trẻ phát huy hiệu quả tiềm năng, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.
